MAMAWII(KEI LEH KA CHHUNGKUA)

KEI LEH KA CHHUNGKUA

BY ; Vanlalpeki Fanai

‘’ Nu, ei chak zawngte I nei em? Ka lo siamsak dawn che emni?’’ tih pahin ka nu , natna khuma mu mek bulah chuan ka va thu hnai ve a, a kut cher țhiak mai chu ka vawnsak pah nghal. Ani pawh chuan peih leh peih lo a meng chung hian min rawn melh ve hram hram bawk a.

‘’ Nei lem love Mambawih. Khaw nge Taitea hi ava reh em em ve’’ tih sep sep pahin a mitmeng hmang chuan ka fapa, ka neihchhun ve ngawih ngawih Lalruattluanga chu a zawng tih ka hre reng a, kei erawh chuan thian kawm tura a lenchhuah thu ka lo hrilh ve zat thung.

Ka nu hi Roziki niin, tunah hian a kum 60 na a hmang mek a, a vanglai kha chuan nu hrisel tak leh harhvang em em, taima tak niin a mawng pawh a zang thin hle a, kan unau tan chuan thlamuanpui awm tak a ni bawk. Ka pa Lalthanmawia kha kum naupang te niin zu she vangin a boral hmaa, a boral lai khan keini a fate hi chu naupang chumchiap tak tak chauh kan la ni. A bikin kei hi hmeichhe naupang kum 4 mi chauh la niin ka pa ka hrechiang lova, tun hnu hian thlalak velah te hmu ve in a hmel pawh ka hrechiang ve ta hlauh a tihtheih ang chu. Unau hi pahnih chauh kan ni a, ka u hi mipa a ni thung a, tunah chuan nupui fanaute neiin inhrang an chang ve tawh a. Nia, mipa awmchhun ni ve si eng aia in hrang chang daih nge a nih tih hi zawhna awm thei tak a ni awm e. ka sawi a nga, ngaih dan siam pawh kan thiam phah mahna.

Hman ata tawh tun thlengin chhungkaw khawsa thei leh dinhmun tha tak tia sawitur kan ni ngai lova, hausakna lrh changkanna te hichu kan ban phakah a awm ve lo hrim hrim. Mi fate neih turah ka dah fel hmak zawk a ni e.

Ka pa damlai ata tawh zu ngawlvei awp beh chhungkua kan nihna a bang thei lova, pa berin chhungkua a awp duh dan chu rapthlak zawk tak a ni. Ruih apiang maiin inchhungah nupui fanaute buaina siamsak a bang thei lova, keini unau naupang mai kan la ni ve bawk si nen, ka nu hrehawm tawrhna zozaite kha tun hnu hian ka hriatthiampui ve ta chauh. Kei ai mahin ka unaupa Pianmawia hian a hrechiang zawk ta ve ang chu.

Ka nu in chawhmeh leh thuamhnaw te kharchhawngin a zuar kual nasa ve thin a, chu chu kan chhungkaw ei hmuhna bul ber pawh a ni ve bawk. Chutihlaiin ka pa thung chuan hna te pawh han thawk ve thin bawk mahsela, tlai lamah a hlawh hmuh ang chhun chhun a rawn ruih haw pui zel thin a, inchhungkhur mamawh leinan a sum thawhchhuah cheng khat pawh hi hmuh tur a awm ngai lo tihtheih a ni. Ka nu hian bang lo in a tawngtaipui ve thin a, Pathian a auhsak lawm lawm reng a, mahse, Pathian chhanna pek dan erawh chu kawng hran daih hi lo niin, thihna hmangin a tawngtai chhanna chu a rawn tilang ta zawk si a. sawi tawh ang khan kum 4 mi ka nih laiin ka pa chuan min boralsan ta a, keini unau chu pa nei lo mai kan lo ta a nih chu.

Ka pa boral hnuah pawh ka nu ho chuan nun harsa tak chu kan hmachhawn chho leh ta a. A harsa in ava han khirh thin tak em. Tleirawl rilru te kan han pu chhova, thil ho mai maiah khan zah țit țet te kan hrat chhova, ka unaupa chuan ka nu thil zuar chu zui kual ve thin in kei erawh ka zak tlat thin. Mi inchhunga thil zuar chunga han luh kual vel te, kan thil zawrh chu an lei duh leh duh loh han zawh kual te chu zah ah ka la zel a, mahni kum rualpui hmeichhia leh mipa an lo awm ve ngat phei chuan țul hleilo ah men ngaihna pawh hre lo in ka zak chu awmngaihna ka hre lo lek lek thin. Alo atthlak thin mange.

Kan khawsak a hautak chho tulh tulh a, school fee leh mamawh engkim mai kan thil duhzawng a danglam ang zelin thil man pawh alo sang ve tial tial si a, ka nu phur chu kan ti rit tulh tulh mai a ni. Hetihlai hian ka  u pawhin tlangval te a hre chho ve tan tawh a, mahse, mipa zawk na na na hi chuan hmeichhia aiin mamawh an lo ngah lo zawk bawk a, chuloah, ka unaupa hi chu mipaho zingah rau rau ah pawh a thawm na lo chi leh, mamawh pawh sawi ve zut zut lo chi, ze zawi awi tak mai kan tih ang kha a ni roh a. kei aiin a hautak lo in a rilru pawh a puitling fe zawk bawk. Tulna avangin zak ru chung chung pawh chuan ka nu chu a thil zawrhna ah a zui lui ve hram hram thin a, chhungkaw dinhmun in a zir loh piah ah amah hi lehkhathiam thei tak alo ni lo lehzel bawk nen, school pawh a chawlhsan vat ta reng a, pawl 10 kha fail in a thulh hlen ta nge nge a  ni e. Harsa hle mahse kei chuan ka bei ve ngar ngar thung a, thian kawm tur pawh ka nei ve ta nual. Mahse, nia, dinhmun in alo zir loh hi chuan thiante zingah rau rau pawh inthlahrun a na em em a, kan inkiltawih a, thiantha tia kawm bik pawh kan nei ve thei ngai lo. Dinhmun hi a phet laklawh tawh em a, dinchhuah leh mai a harsa thin a ni e.

‘’ Ka pi, I chawhmeh zawrh hi I ti to thin bik hrim hrim. Mi rate ang te hian zuar ve ta mai thin la’’ lo ti bawrh bawrh tu an awm avang chuan ka nu hmel chu ka han en vat a. A zah hmel takzet a ni. Tichuan, a bulah tlan phei nghal in thil awmzia ka han zawt vat a, min chhang lem lo thung. Hetihlai hian ka nu hi vak kual tawh lo in midang ang tho in kawngsir remchang laiah a chawhmeh thutpui chuan bul a tan ve tawh a, a hahdam zawk kan rin vang te pawh a ni pakhat. 

‘’ A.. kan lakna te hi a inang lo ve țhum hlawm a, kei phei hi chu midang anga lakna tha han hria ka ni ve bawk si lo nen, min hrethiam hram mai the u’’ ka nu in inphahhnuai taka a tih ve chuan kei chu zah avang leh ka nu khawngaihna vangin ka mittui alo tling deuh piau tawh a. Tihtheih vak ka nei ve chuang bawk silo. Chutah, kha nu bawk kha rawn pawr tha lehin,

‘’ I lakan chu engpawhnise, I chawhmeh hrim hrim hi midang zawng aiin a tharlam lo reng reng. Han lei chakawm tak pawh hi a ni ngai lo. Um, ka dawr rih lo phawt mai ang che aw. I chawhmeh mila I tih tlawm theih hunah kan la indawr ve zawk dawn a nia’’ awki zaidam hlik hliak taka a tih leh mawlh mawlh hnu chuan min kalsan ve ta hram a. kan bula chawhmeh zuar ve midang thutna chu min pansan ta zawk a ni. Ka nu hmel ngui bar mai chu ka han en vang vang a, ka rilru hi alo na ve takzet zet. Tihtheih chhete tal pawh neih ve hi ka va han chak thin tak em.

Khatiang khan eng thil pawh zuar se ka nu chuan hmuhsitna tawh hi a bang thei chuang lova, mi tawngkam chhia leh hmuhsitna tawngkam dawn te chu a tawn ve tur rengah ngaiin a chhang let tha duh ngai lo bawk a ka hriat lai ngeia an ankhum bawng bawng pawhin ani chu a ngawi reng zel. Tleirawl hre tan kum naupang te mai chauh ni lo ila chuan ka tawngchhuak ngun ve tawh viau ang ka ring. Hetiang ka nu chunga thil thleng thin ang chi te hi ka unaupa bulah chuan kan sawilang ve duh ngailo va, hria se chuan tihtheih nei silo a a rilru na lutuk mittui tla leh mai tur kha kan hmuh tur awmchhun chu a ni leh mai. Mi fate neih ang leh rual awt reng rengin hna a thawk a, a rem rem thawkin a inhlawhfaa, mahse, neih tak tak hun a awm thei chuang bawk si lo. Heng te hian ani anga mi ze zawi leh a thim zawnga thil ngaihtuah thin te chu an mittui pawh a tih tlak nasat phah fo reng a ni. Mipa mahnise, ka dem bik hauh lo mai. Kum naupang mai a nih lai atanga retheihna in a hrual fip tawh tihtakah, tuarchhel hle thin mahse, rilru keh chhiat leh no na chin nei ve thei tho a ni bawk a, kan chhungkaw tan hian tihtheih neih ve ka chak ngawih ngawih a ,  ka u leh ka nu te mawlh hi duat taka enkawl ve theih hun ka nghakhlel ngawih ngawih a ni. 

Hun a kal a, rin loh tak maiin ka unaupa chuan kum 18 a tlin fel rual rualin nupui, amah aia upa daih tur chu a rawn hawn ve ta ngawt mai a! Ka nu nen chuan kan lo lawm viau hran lo. Mahse, tihtheih erawh kan nei bik chuang hauh si lova, pawm lo ru taka kan pawm luih mai a ngai dawn ta a nih hmel e. A nupui hi Remkimi niin, nula senior kum 35 zeta upa tawh a ni nghe nghe a, ka u erawh chu sawi twh ang khan kum 18 tling chho ve chiah a ni bawk. Chutiang chu thil awm dan a  nih tawh nak alaiin an nupa chuan a khat tawka zu han in ve leh zeuh zeuh te an hrat chho ta tlat mai a, khawvel hi a thim zual ngawih ngawih a ni ber e. Engdang mah ni lo in ka u zu in ve thin nachhan pawh a nupui mawlh mai hi nulat lai atanga nula awmtha duh lo ve tak leh, rualpawl em em mai chi, zu leh damdawi mum thleng pawha lo bar thei ve mai chi kha a nih miau avangin ka u rawlthar chhuak hlim hlawl ta chu a zunah lo uai nghet ve laklawhin an inbum thlu ta chu a ni ber e. A mipa zawkin  a tih loh țum pawhin a nupui zawk tal chu a ruk hian alo nam leh phet phet thin thung a, ka u hian thup bopuinchu tum viau mahsela kei hi ka rim hriatna a tha angreng viau lawi a, ka hriatchhuah phah leh nge nge zel tho. Mahse, ka nu bulah erawh engkim ka thlen zung zung ngai lo thung. Inchhung enkawl chungchangah ringawt pawh a rilru a hah tawh sa nen, hrilh hriat fo kha thil tih chi ah ka ngai thei lo a ni. 

Kan monu chu a rui ve thin tih loh ah chuan hmeichhe fel leh tlawmngai em em mai hi a ni ve thung a,  a kum ten a lo chal delh ve tawh bawk nen, tihtur leh tih loh tur te hi a thliar hrang thiamin, inchhungah pawh a che fel vei phian a, a taima a thawh hreh tih vel a nei hran lo bawk a, keipawh hi a nau ang tak takin min cheibawl thiam lutuk tlat. A thiante dawr nghah hlawhin thawk ve thin tho mahse an chhungkua erawh chhungkaw khawsak pangngai tak hi an ni thung a, a awm that duh loh em avangin a chhungte pawhin an en ve tawp tawh ang chi kha a ni ber ang chu. Engemaw chang chuan a hnathawk te hi haw hunah pawh haw theilo khawpin alo rui ta thin a, chung hunah chuan ka u hnathawk rawn bang hian chau hnep tawh mahsela ava hruai haw leh nawk nawk mai thin. An nupaa an harhfim loh hun a intawnfuh palh chang hi chuan inchhung chu hremhmun ah a chang zo thin a, a ruka ka nu mittui tla leh hrehawm ti hmel te, beidawng ngawih ngawih hmel lo lang thin te kha ka hmuhhmaih thei ngai lo. Ka thinrim insum zo lo chu han puak chhuak ve thin mah ila kei naupang ber mai chu engahmah min ti hek lo, ka thu an zawm lova, an thiltih lai an sim chuang bawk silova, ticuan, hrehawm tamtak chu ka nu nen bawk kan hmachhawn leh ta thin a ni. Kei min hlau miahlo hi chu ka la ngaizam thei mai, ka nu lehzel pawh an ruih laia an ngai pawimawh miah lo leh engatanmah an ti lo thin erawh hi chu rapthlak ka ti a, min ti na tu bawk an ni leh thin si.

A fate in ni a, inu chuan a hau ngai lo emni te pawh in lo ti maithei e. an ruih lai taka hauh khan awmzia a neih loh avangin an ahrhfim hnuah mittui nen a zilh ve malh malh thin a, a tawngtaisak thin bawk. Hun reilote chhung chu tha pangngai tak pawhin han khawsa ve leh thin mahse, an thinlung atanga insiamthat tumna tak tak an la neih miau loh avang erawhin hun rei chu an daih thei chuang lo. Sawi tur ting chuan an khawsak dan kan hne ve em avangin tum hnih ngawt chu inchhung atang pawh kan lo chhuahtir ve tawh nghe nghe a. mahse, kalna tur dang nei hek lo chu, tha te te in an rawn haw leh a, hun a rei a, an ze ngai bawk chu an chhuah leh ta thin a ni.

Pawl 11 ka zir kum hian buaina chuan min kiansan lo in a zual tulh tulh leh ta nghal a, thiantha pawh nei hleithei lo khawpin school chu ka kal chho ve mawp mawp tho a, kan inchhung tlabal lutuk ah chuan ka thian neih ve ang chhun chhun te pawh ka hruai lut tha ve ngam ngai lo. Min hmusit ang tih ka hlau ber thin.  chu chu thudang ni ta se, lehkha pawh ka zir tha theilo tial tial a, exam tin maiah ka fail hi a ni ta ringawt mai. Final exam a rawn thlen dawn phei kha chuan ka rilru a hah ngawih ngawih tawh zawk a, ka u te nupa lahin an zu ruih an la bansan duh chuang bawk silo nen, ka nu nise a chhungte hnaivai thihna avangin khaw hran daih ah a kal ngei ngei ala țul zui nen, min awmpui thei lo tur chuan ka thaw a ti ipik hluah hluah tawh a ni.

Exam thlen hma study leave reilote kan neih ah chuan pass ve ngei ngei tumin theihtawp chhuah in ka han zir ve a, ka u te nupa ruih loh lai tak alo ni hlauh bawk nen keipawh tlem chuan ka thla a muang ve deuh. Mahse, tlai khat erawh kan monu hnathawk rawn haw chuan a thiannu zu heh hmel ve zet mai pakhat hi rawn hruai lutin, hlim em em mai hian,

‘’ Nau, hei hi hmana ka thian thin a nih hi. Vawiinah dawrah a rawn teilut ve nawlh mai a, zanin tlai chu hetah chaw a ei ve ang aw’’ ti sawk sawkin min in chibai tir bawk a, nui hmel pawh ka pui lui thei tawh lo. Ka thaw hi a ipik nghal hluah hluah mai a ni e. Tichuan, ngawi rengin chaw ei dawhkanah lehkha chu ka la bih malh malh reng a, an ni pahnih pawh la titi suam suamin ka lehkhazirna bul lawkah chuan an nui dun leh hak hak thin a. sawi hmaih loh tur chu, kan inchhung hi a zim em em a, pindan pawh zim te hi niin a inzawm phei veka, choka leh thutkhawmna hmun pawh inzawm nghalin a hmuh tlang vek theih bawk. Pindan zar hliah nan puan chhete kan zar a chu chu a ni deuh mai. 

Chutia titi an titi mawlh mawlh lai chuan URemi thiannu zawk khan,

‘’ Lalthian , kan thil chah kha ava rei tawh em em ve, han call the'’ tiin URemi chu a han sik ru ta zeuh zeuh mai a, an thil sawi tum chu ka lo hriat lawk sa vek avangin ka thaw a ipik lehnghal vek tawh mai.

‘’ Zu in chah a nimaw?’’ ti chhuak deuh phawngin, anni pahnih chu an rawn hawi rual nghal zawk theia. Chutah, URemi thiannu chuan URemi va mitmei ralh ralh chung hian, hmel pha dai chungin,

‘’ Aih chah love. Chawhmeh tur kan lei tir a, chu zawk chu’’ a rawn tih pawh chuan ka awih thei tawh lova, ka rindan a dik zia tinghet turin URemi chuan a phone chu pawnah chhuahpuiin ava be nghal bawk. Thilthleng tur engkim hi ka huphurh lawk a ni tawp mai. Inchhunga a rawn luh leh hnu pawhin an thiandun chuan an inhrilh ru leh ser ser thin a, kei chu min la mitmei zeuh zeuh reng tih pawh ka hrereng a, ka haider ringawt. Chumi hnu reivaklo chhung chu eng em em thleng tawh lo in lehkha pawh ka chhiar tha ve leh maia. Mahse, ka hmuh phak lawka an ni pahnih an phusak sek avang erawh chuan awm nuamin awm thei tawh hek lo. Ka zirlaibu ka khup a, ka dah fel zui hmak.

‘’ A lo thleng’’ tih paha an tlan chhuah lai te chuan pindan atang an thawm ka lo ngaithla ve reng a, ka thaw leh halh halh thin. 

Reilote hnuah rawn let lehin URemi chu pindanah a rawn lut tlang nghal bawk a,

‘’ E, Mamawi, tlemte chiah kan han ti lawk ang aw. I u lo haw hma in’’ a rawn tih chuan chhan pawh ka lo chhang let peih lo. Ka melh ngawt ngawt ringawt. Min kalsan hnu reivakloah ka u hnathawk bang pawh a rawn haw ve ta chiah a, a nupuite lo khawsak dan a rawn hmuh chuan a lawm lo tih ka hria. Mahse, a mi nel vak loh midang hmel a hmuh ve avang zawkin a insum hram hram tih ka hria. URemi lah chuan a pasal chu lo be tlawn huam huam chung hian,

‘’ Lo ti ve duh dawn em?’’ alo ti sek bawk a. kei chu a rukin ka lo inhumruh ve sauh sauh tawh mai. Um, thil tha lo hi chu hnar a lo harsa ngang a nia nge, an pathum chuan an zu neih sa chu an in zo ta thuai a, an la kham lo zui. Ka u kham lo fal lutuk lah chuan phun deuh nang nang chung hian,

‘’ Chah belh leh the u. ka lo thlen hma in inlo lem hnem tawh lutuk a’’ ti bai baiin a aw atang ringawt pawh chuan a harhfim tawh lo tih chu a hriat theih a. ka va han ning tehlul em.

‘' Kan la in hnem awzawng lo mai. I rawn thlen lai khan kan țan ve chauh alawm’’ kai hmel zet hian URemi thiannu chuan alo ti ve lung lung bawk a, an au ring hlawm bawk si. Hnaih tak taka inthutchilh ni si khan an in au leh lung lung thin a, thu ho mai mai sawiin an nui khek uarh uarh bawk a, a khat mawi tawkin ka u lah chuan chah belh tur hian a nupui chu a lo tur ve sek bawk. A tawpah chuan URemi pawhin pai țuang țuang chunga thawhchhuah pahin a phone chu a phawrh ve ta nge  nge a. 

‘’ Chah belh ila nimai lawm. Pasalte kham lo na na na , in tawh suh intih thu a awm hleinem’’ ti chunga tep chuap chuap pahin a han nui irh leh uk uk thin bawk a, ka va han ten chiang tak. 

Lehkhazir chungin eirawng ka bawl a, ka eisiam sa chu thei leh theilo hian an rawn bar bawk a, an ei țawp hlawm bawk si ka tihngaihna hrelo chuan ka melh leh tlawk tlawk ringawt thin hlawm. An chaw eina hnawk zozai ka sengfel zawh hnuah lehkhazir turin pindan lam ka pansan a, kei chu ka awm ve a ni tih pawh an hrechang tawh lo reng reng hlawm.

Chutia ngawi renga zirlaibu ka lo bih ve ngar ngar lai chuan a khat tawk hian choka lama thu ka u khan rui tih hriat fe hian,

‘’ Nupuite berin in tura min tih te chuan kan hnar thei hleinem le’’ rawn ti leh thin in, vawi thum ngawt a sawi hnuah chuan URemi khan a rawn hre fuh ve ta chek a niang chu. Vin zet mai hian,

‘’ In rawh ka tih loh che kha. I duh em ka ti ringawt a, duh lo ni la I in lo thei reng’’ rawn ti ve zatin, ka u chu a rawn pawr ve ta sawt mai.

‘’ Min zahna chhetemah hi I nei lo. Hei hi ka inchhung a nih hi’’ ti chho țanin, an nupa chuan an inhnial dun ta fak fak mai a, a khat tawk hian an thiannu khan khap daih tumin tawngkam alo nei ve leh zauh thin bawk a, chumi tih loh ah chuan kan awm ve tih hi an hrechang tawh lo reng reng. A tawpah chuan ka tawrh theih tawh thlawt loh avangin pindan atang ka tlanchhuak a, ka va au khum ta nghek mai a nih kha.

‘’ In hneawm lulai em mai. Thlawk bo vek rawh u! Lehkha reng reng zir theih loh mai’’ ka sawi zawh rual rualin URemi chuan ner sawng sawng chung hian,

‘’ Tu in nge lehkhazir turin ti che a. zir lo la a nimai alawm’’ a rawn ti ve leh a, ka u alo inrawlh leh vat.

‘’ Khatin ka nau kha be reng reng suh aw. Min hmusit viau a nih pawhin hetiang zawkha intih hi hi chu ka duh ve hauh lo a nia Remi’’ ka unaupa chuan nawi zeta a rawn tih ve leh chuan ka ngaihtuahna an ti khawlo vek tawh.

‘’ Khawngaih takin zu inrui a nih pawhin midang tana ninawm zawng kha chuan khawsa lo hram ula. Naktuk exam tur ka nei lehnghal a, in bengchheng reng bawk si ka zir tha thei thlawt lo’’ ka tih leh chuan URemi chu a lo men  țuau tawh mai a, a thiannu bulah chuan,

‘’ Ka nau, ka nau tak tak anga ka en hian amah hmusit angah min ngai a nih chu. Hetiang rilru chhia min han put tir ringawt hi chu mak ka ti ve thlawt. En the, an unau a min hmuhsit zia hi thiannu. Ka rilru a na thlawt a ni’’ tiin a hmai a hup a , a tap ta ruah ruah mai a nih chu mawle! Chutihlai vekin, ka unaupa lah chuan țeng chhuaih khawp hian,

‘’ Lalremkim, I tap leh tawh elo!? Kutthlak kher I duh loh chuan ngawi nghal rawh’’ alo ti ve chhen bawk a. kan thawm chu thenawm khawveng te tan pawh a lo ring ta deuh hlek a ni ngei ang, URemi tap bang duh twh bawk silo nen, in neitute kha an rawn inluh chhawk zak zak reng a, a chhan zawh chawp kher ngai lo in kan buaina chu an rawn hmu tlang vek bawk nen, tihngaihna vak hre bik heklo, ka hming lamin an nupa chuan an hau ta tliar tliar mai a, min chhuahsan ve leh mai bawk. URemi tah ban hnuah meuh chuan khua pawh alo tlai ve leh duai tawh a, lehkhazirna hun tha ka paih phah leh duai mai. A manganthlak thin mange.

Zan pawh muhil tha ngam lo in a tuka kan exam tur mawlh chu zankhua hian ka zir ta tlak tlak mai a, khua a rawn var meuh chuan ka chau ve rawih thei hial.

Exam hall-ah pawh ka muthlu leh lek lek thin a, vawikhat phei kha chu min vengtu zirtirtu khan min rwn kai tho hial a nih kha. Chutiang chuan exam hun chhung zawngin buaina khirh tak takin min hual vel reng mahse, ka beih ve hram hramna zawk khan rah tha rawn chhuahin pawl 11 pawh chu fail lo tawk vel chiah hian ka in thai pass ve thei ta hram a. ka hlim lutuk ringawt. Pawl 12 zirlai ka han ni ve tawh tur ringawt pawh chuan hlimna tamtak min thlen a, ka nu chu sawi loh , ka u te nupa pawh vhu a lawm lawmah  țangin, URemi phei chuan kawr thar te min leisak ve hial a nih kha. An ruih loh laia mi tha leh an bula awm nuam tak ni si kha, an han rui ta chiah am mihring dang hlak an lo ni ta thin hi hriatthiam harsa ka ti. Sual hnathawh rapthlak ziaah ka puh lo theilo kei chuan.

Tichuan, sum leh paiah chhuan tur nei lo hle mah ila zirna chu ka chawlhsan ngawt thei bik lo a, nei lo chung chungin pawl 12 pawh chu ka school ngaiah tho khan ka han lut chhunzawm ve leh dawn ta a ni. Zirlai naupang thar tamtak pawh rawn lut khawm ve in, chung zingah chuan ka hmel duhzawng tak mipa ka han tawng fuh ve ta nawlh mai a, a tirah chuan a ngaihven pawl leh mitmei a hmuh thin pawh ka ni hran chuang lo. Chu chu sawi loh, a rawn luh tirh phat atangin a luck nghal em em a, kan class chauh ni lo, school pumpui hmeichhe ho deuhthaw chuan an ngaihven rawn a, a hming Ruathlua tih pawh chu lar chak vet vet tak a ni. Ni e, a chhe lo a, mi neinung fa ala ni lehzel bawk a, zirtirtu ho takngial pawhin an inbiakthat siak ka ti mai. Keipawn ka hmuh tirh atang hmeichhe dang ang tho in ka vei ve ngawih ngawih tho a, mahse,, an ni ho ang em em erawh chuan ka tilang ve duh lo thung, ka ngam heklo. Tichuan, kan class hmeichhe pakhat zarah a phone number pawh chu kan neih phah ta nual hlawm a, bialnu a neih awm kan hre lo na in, science zirlai hmeichhe pakhat chhelo zet nen erawh chuan an inzui ve fo tih kan hmu thin. Inngaizawng erawh an ni chiah lo a niawm e.

A number chu ka phone ah ka save tha ve khiau reng a, biak erawh ka ngam thlawt lo thung. Ka tih ve ngam tawk chu a khat tawka a dp leh thin chu a ni deuh mai. Tihtheih ka nei tlem lutuk ringawt. Ka thiante leh hmeichhe thenkhat erawh chuan an va biak thu te sawiin biak a nawm thu pawh an sawi elh sap sap thin a, alo reply ve duh ringawt te pawh chu nuam an tiin an intithei thin hle. Chutiang na na na chu tiin a number ka neih atanga thla khat tlin hma hret hian zak chung chung chuan ka va be ve ta hram a. Alo hmu rang vut vut viau. Tichuan, thu ho mai mai sawiin kan inbe ta reng a, bialpa ka neih leh neih loh te chu min zawt nghal ringawt nia! A lerh dawn tih chu hre tho mah ila mak ka ti ve hlek. Min zawh chhan ka han zawh let chuan,

‘’ Bialnu tur ka duh ve a. Nangmah ang hi!’’ a rawn ti vel a nih chu mawle! Classah hian inbe ngai lem lo mah ila min rawn nuih leh suk suk thin tih chu ka hriaa, kei erawh zah avangin ka hawisawn daih zel a nih kha. 

A tukah chuan ka thiannu Zoremi bulah thil thlen dan te chu ka han hrilh ve a, ani chuan makti fe hian min rawn en ta reng ringawt. A ngaihna min ti hrelo takzet a ni.

‘’ Eng nge khatia min en reng a’’ ka tih chuan phawk fe mai hian,

‘’ Zankhua in inbia maw!?’’ a ti leh ringawt a, ka lu chu ka lo bu ve mai. Chutah, amah bawk chuan,

‘’ Hmeichhe dang te chu reilote a reply a a duhtawk daih zel asin’’ a tih leh takah chuan mak chu ka ti ve det. He pa hian min lo duh ru ve tho tihna emaw ni dawn le. Mahse, chutiang chu lo ni ta se, min rawn biak hmasak ve zawk awm. Ah, lehlamah chuan an ni chu mihring luck lutuk ang chi kha an ni miau a, hmeichhe bem hmasa ngai miah lo mipa hi awm ve reng reng a nia tiin mahni leh mahni te chu ka han inhnem chawp leh ta vel a. mipa pakhat vangin tu hriatpui siloh hian ka buai ru ve ta hle mai.

Chumi chin chu mak tak maiin classah pawh min rawn be ve leh nawlh nawlh tjin a, ka han ngaihtuah chian chuan hmeichhe nazawng kha a biak mai mai awm pawh ka hre ta lo tlat. Ka lakah hian eng riru tak pu ve ang maw tih chu ka ngaihtuah a, ka hlimin nuam ka ti ru veng veng tho bawk si. Mahni insitna hi nei lian thin lo phei ila chuan nitin zantina biak ka duh a, mahse, ka phu thlawt lo niin ka hre leh thin bawk si. A buaithlak.

In lamah nise, chhungkua chu kan buai ngai rengin kan la buai a, ka u te nupa in an thiltih tha lo kha sim an tum bawk silo nen, a rukin tu hriatpui si loh hian thaw  a ipik hluah hluah reng a, khawiah pawh awm iila, awm nuamin ka awm ve hleithei ngai lo chu a ni ber e. Thil reng rengah hian ka inkiltawih bik em em thin a, ka țhanlenna hmunin zir ve hek lo le, hetianga ka han awm ta bik mai pawh hi ka demawm lutuk hran lo ang chu.

‘’  In awm maw?’’ rawn ti lung lung tu an awm avang chuan kawngka ka va hawng nghal vat a. Pawnah chuan kan thenawmte chhungkaw nu ber leh an fanu nula Makimi chu an lo ding reng mai chu niin.

‘’ Lo lut’’ ka tih hman chauh ang tih ah nu zawk chuan inchhunga rawn luh deuh thurh pah hian,

‘’ I nu a awm em?’’ ring angreng zet hian a han ti leh a. ka lu ka lo bu ve ringawt. Chuveleh,

‘’ Pi Zik, vawiina I thiltih dan ah kan lawm lo khawp mai! Hei chhungkua pawh kan buai zo lo chauh a nih hi’’ ti nghal buan buanin ka nu nen chuan kan in en ringawt a, kan bangbo dun takzet.

‘' A, thenawmnu, eng thil nge kan lo tih a. min va tihrilhhai angreng ve’’ ka nu in zawi angreng taka a tih zawh rual chiahin thenawmnu bawk chu a rawn pawr tha leh ta hle a.

‘’ E,, zep buai kha tum reng reng suh. Makimi rawn leng hnenah khan kan chhungkaw chanchin ilo zawh ve chhenna chhan tur a awm lo reng reng. Duh leh ka unaute ho nen chuan duh chen chen kan inbe lo anga, kan intithiamlo bawk ang. Nang hian buaina chhan tur pakhatmah I nei ve lo aw’’ ti leh hlawk hlawkin kei chu ka lo inhumruh ve țeuh tawh a, ka nu, amah aia kum lamah pawh upa zawk daih chu dinchilh in a kawk sawk sawk ngam a nih chu mawle! Tunhma atang nu rapthlak leh nu nasa , tawng thei tia sawi thin kha chu ni tho mahse tun tum chu a em em ka tiin, mak pawh ka ti viau reng a ni.

‘’ Thenawmnu, chutiangin in chhungkaw chanchin ka sawi loh kha. Makimi hnenah pawh I nu te unau inhmuthiam lo chu a zialo ngawt mai, unau piang tlang intihthiam loh hi chu a tha lo the asin tih thu chauh a nih kha ka sawi. Chu pawh, ka sawi chhuah hmasak a ni miahlo lehnghal a nia’’ ka nu chuan zaidam taka rawn ti ve in kei chu ka thinrim leh zah lutukna lamah ka lo sa deuh pup pup thei tawh a, tihngaihna em em ka hria phei chu a ni chuang hauh lo nen, awm dan tur ber thiam a harsa khawp mai.

‘’ A,,  chung lo deuh pawh chu ilo sawi a niang! Ni lo se, Makimi hian dawt hlang ringawt a rawn sawi chhuah nachhan tur kha a awm lo reng reng. Chuvang chuan nang puitling kum upa tawh tak hian mi chhungkaw buaina hi chu lo ngaihven ve vak tawh lo la maw, keini pawhin in chhungkaw buaina leh I fate nupa khawsak dan engkim kan hre vek a kan sawi kan sawi lo. Chuvangin, hetiang zawng hi chuan I inti lo the ang u’’ ti leh zung zungin muangchang chuan min chhuahsan a, ka nu erawh chu sawi tur neih tawh loh vang ni hauh lo in buaina a duh loh vang zawkin a ngawi tlat tawh thung. Ka khawngaih hle bawk. An thu leh hla hi eng chiah nge a nih tih chu hre ve kilh kelh lo mah ila, ka nu hian tu chhungkua mah chawh buai a tum dawn lova, dawt hlang hlak hmang phei chuan eng thu mah a vawrh duh hauh lo ang tih ka hria. Makimi thu her kual vel dan chu hriatchian ka chak zek zek a, thudik hriat chakin ka za chhuak vek thei tawh hial mai. A thuhrimin eng chiah hi nge maw an hriat a keini chhungkua hi min beih a, min tih min tih mai le ka ti thin. Ka sawi lan loh tam zawkah pawh hian kan tihsual ni miah siloh ah beihna hi vawi duailo kan tawk tawh a, kan ngawi zel. Kan ngawih ral zel avang hian min zuam nge ni a nga, kan retheih lutuk vang zawk hian min ngam ta viau ni zawk ang. Mi rethei berh ve te kan ni a, kan tana tha tur kawng min kawhhmuh thei a nih si loh chuan min awm tir ve mai mai se ka ti thin. A hneawm zozai tawh em mai.

Rilru na leh zak em em chungin pindanah ka tlanlut a, phone chu ban nghalin inbunruahnan Ruathlua ka va be ta ngawt. A chhan diktak chu sawi lang duh lo mah ila, mittui tla zawih zawih chungin ka biaa, a chhan chu min zawt sek lehnghal. Mahse, thudang dang sawipuii a tawpah chuan inhmuh a duh thu a rawn sawi lang ta phawng mai a. ka meng zau nghal kawk thei. Tichuan, phur ru deuh, zam ru deuh tho siin ka insiam zui ve ta mual mual a, Ruathlua hmu tur chuan thim hlim unau hmelhai awm velah chhungte pawh hrilh loin ka chhuak zui ta a ni.

Kan han inhu chiah chu ka inhmu te leh chem chem tawh a, engdang vang a ni lo. A rawn chhelo lehpek em a tin ni. Min lo nuih sen sen chung hian ka banah min rawn kai a,

‘’ Hmun thengthaw nuam deuh ah ka hruai ang che’’ tiin chu zan khaw thim hnuaiah chuan kan inkhalhchhuak zui nghal a. ka mur sung sung thei niin ka inhre ber.

A tawpah chuan tlang theng thaw nuam leh reh raih mai hi kan thleng thei ta hram a. ka thaw sawng sawng thei tawh hial. Nuam tak a ni.

‘’ Ti khan han thu hahchawl vang vang la, I hahdam phah huai mai ang’’ aw ngaihnobei zeta a rawn tih chuan ka lo nuih ve var var a, a hmel hlim deuh sang reng mai leh pa ru em em si te hi ka ta ni lo mahse, hmuh nuam ka ti a, ka en ning thei mawlh lo a ni.

Inhnaih thei ang ber leh taksa insi rial chung chuan kan thu dun ta vang vang a, rin loh tak mai hian ka kut chu rawn vuanin hnai takah min en leh ta veng veng mai. Ka zam chhe lo chauh tawh.

‘’ Min en reng a min ti lai mai dawn’’ nui hmel pu sang chunga ka han tih chuan, nui deuh suk chung hian,

‘’ I mitmeng hi a mawi dangdai em a, en nin I harsa alawm’’ rawn ti ve sapin, kei chu ka lai chhe tak tak tawh. A mitah pawh melh tha ngam tawh lo in hnuailam ka en zui daih a, chutah, ka khabe chu zawimuanga rawn vuan chung hian,

‘' Min duh em?’’ a ti ta sep. Ka thinphu dut dut ri te chu a hria ang tih hlau in inthup tum nasa ve the mah ila ka thei thlawt bawk si lo nen, ka lu chu ka bu ta nghut nghut ringawt a. Dim zetin ka hmuiah chuan a rawn fawp nghal chat bawk a nih kha. Ka khur chhe lo chauh tawh.

Haw kawng tluanin ka chunga ka thil thleng te chu ka han ngaihtuah kir vel a, a rukin ka khi leh var var thin. Nuam ka tih rualin a pang lehlama ka khawvel hman mekte hi ngaihtuah chhuah loh theih an ni ngawt bik silova, chu chuan min ti hrehawm ber thin a ni. Engvangin nge mihausa faah ka lo pian ve loh, eng aiah nge chhungkaw hausa leh inlungrual tak fanu ah te hian ka lo pian ve loh le. Ka ngaihtuah tam pauh leh ka na a, ka thin a rim bawk a, lungawi ve na tur reng reng hi nei ve pawhin ka inhre tawh lo a ni. Ka van hi chu a duai ve thlawt.

Awle, Ruathlua nena kan inngaihzawn thu pawh chuan karrlovah scholl pumpui chu a luah hneh lehnghal vat a, en bik ka nih phah ta ringawt mai. Chutiang zelin ka thian kawm bik te chuan intihtheihnan tak an lo hmang ve a, Ruathlua’n ka thiante an nih vanga a han be tha ve thin ringawt te chu nuam an tiin, min tlawn nasa lutuk ringawt hi a nimai. A hrehawm miah loh. Kan inngaihzawn dan a thuk tual tual a, ka zirlaiah pawh rilru ka pe hleithei lo ta fo mai. Chutiang kan nih avang chuan zan lamah chhungte hriatpuina telloa lenchhuah leh mai pawh ka hrat chho ta hle a, kan insumtheihna te hlohin a tawpah chuan kan chesual dun ta nge nge a nih kha. Vawi khat mai ni lo, vawi engemawzat kan chhuak dun a, inhmuh falna hun kan lo ngah ve thawkhat bawk nen, kan chesual ta mawlh mawlh e ti ila kan sawi uar lutuk hran lovang chu.

Reiloteah a result rawn chhuakin final exam thlen hma hret hian ka ruak lo tih chu ka hrechhuak ta nge nge a. Ruathlua pawh hrilh hre ve vatin ka rin loh dan deuh hian alo lawm em em mai a, inruk a duh thu hial sawiin kei lahin ka lo hnial bik lo bawk nen, exam thlen hma ni tlem la awm angah chuan kan inru ve ta rawih a nih kha.

Kan chanchin engkim chu a chhungte hnenah alo sawi lawk vek tawh avangin eng thilmah min zawt zui lova, ka tana awm nuam lo thei tur pawhin min khawsak khum bawk hek lo. Kan thil tih dan ah ka chhungte thung chu lawm lo in lungawilo viau mahse thil a nih tur ang ang an ni vek tawh a, inpawh kir leh inthen tir tih vel kha chu an tum buai duh ta bik lo law law. Chutiang bawkin Ruathlua chhungte pawhin kan inkar chu sawifel thuai thuai duhin kan In lamah pawh palai an va tir sek tawh a, chutiang na na na chu tiin ka nu te pawn a rang thei ang bera sawifel chu an tihturah ngai ve in a hun leh ni te pawh rel felsak kan lo ni ta a. Ruathlua nen pawh kan hlim dun takzet a ni.

‘’ Naute hi mipa nise iti em?’’ lungawi hmel taka ka dul rawn chul reng tu Ruata chu melhin ka han nuih pah sen sen bawk a. min rawn melh ve zeuh bawk. A lu chu buk leh nghat nghat pahin,

‘’ Um, a rawn piang apiang ka duh vek. Kutke kimin piang se, kan pahnih fa a nih chhung chuan ka pawm vek ang. Ka duat ngawt ang mawle’’ ti ve in kan inmelh zui leh vang vang a, a tawp nan min rawn nuih leh var var bawk.

Hun a ral hret a, dan hnihna hmanga kan inkutsuih hun pawh chu hmang zo in, tunan chuan nupa tak tak kan lo ni ve ta. Ka duh leh hmangaih em em mai ka pasal a han ni thei te chuan min tihlim a, ka khawvel hi a tinuam ve ngawih ngawih thin. Kan fa lo piang tur zawng zawng nen ka chhungkua te chuan kei hi min ti lungawi takmeuh meuh a ni.

Hun a danglam ang zelin kan inchhung boruak pawh a danglam chho ve hret hret a, ka nu, Ruathlua nu zawk min en dan te thleng chuan  a danglam ve tawh niin ka hria. Kan inneih hlim ai ngawt kha chuan ka chungah a tha lo tawh zawk daih a, min hlat hi a tum ni berin ka hria. Amah hlau a zah em em tu a fapa pawh hi a fuihpawrh thin tih chu ka hrereng a, mahse, ka haider tlat zel thung. An lakah hian eng thil nge ka tihsual a sawi sual te ka neih tih hi ka inhre hauh lo kei chuan. Ka nu leh pa chauh ni lo, Ruathlua unau pianpui leh in hrang daiha an chhungkhat laina hnai te thleng pawhin ka zah sak zawk thin a ni si. Ka chunga ka nu chet duh dan hi chu mak ka ti a, ka hrethiam thei lo a ni.

‘’ Inah han haw ila, thil reng reng hi hnawk nuai a hmuh tur lo awm ziah mai. Ka ning a takzet a ni’’ rawn ti lut bawrh bawrh thawm kan hriat chuan rang zetin kan pa nen room atang kan tlanchhuak nghal a, ka nu in kan hmel a rawn hmuh rual rual chuan rum zeta min melh pahin,

‘’ Tihtur awm lo ang mai hian nileng lengin in mu zal thin a nia’’ a rawn ti leh hram chu Ruathlua chuan alo chhang let ve a,

‘’ Kan mu hleinem. Naute puan tur kan lo thlep fel a nih kha. A thuhrimin Zikpuii te pawh engmah ti lo in an thu nileng mai mai thin tho a, Mamawii raipuar zawk hi in phut sang lutuk thin mah mah ‘’ a tih let ve duah lai chuan a farnu Zikpuii chu pindan atang a rawn tleh chhuak ve zat a.

‘’ Engmaw, ka hming te kha in lo sawi emni? Tu nge nileng lenga thu mai mai thin chu’’ rawn ti nghal pang pangin Ruathlua bawk chuan alo chhang leh vat.

‘’ Mo kan nei tih avanga thil engkim mai mo te kuta dah tawp hi a fel ber lo. Hmeichhia, nula ve tho I ni a, I pasal neih hunah hetiang hian I pasal chhungten lo en che se I duh bik dawn emni?’’  duhtawk tura hrilh nan a kutah chuan ka va sihsak deuh hlawk a, alo hrethiam tha duh der lo lehnghal.

‘’ E! In nu chuan alo fuihpawrh hnehsawh tawh hle mai che maw! Nupui I neih hma khan I nu hi min chhang let ngai em? Ka thu I hnial ngai em? Min han hrilh the'’ ka nu in chang faka a rawn tih leh chuan Ruathlua chu alo ner deuh sak sak thung a.

‘’ Nupui neih hma leh neih hnu chu a danglam ve tawh bawk ang chu’’ ti ngawta chhang letin, ka nu bawk chuan chek deuh hlak hlak chung hian,

‘’ Chuti a nih chuan in dang rawh u! Nau in neih hunah pawh min rawn pur buai hlek suh ang che u. thawhchhuah neilo in nupui ka ru e itia, I nupui lah mi laktlak tak ni chuang bawk silo! Chhungte lah chuti bawk’’ a rawn tih leh kher chuan tlemin ka thin chu khei ve zak mahsela chhan let erawh ka duh lo. Kan boruak chu a sosang tulh tulh thei tlat. Ruathlua pawhin chhang tawh lo in pindan lamah a luhsan nghal hmak a, hreh zetin ka zui ve leh ta ngawt a nih kha. 

Ka pian seilenna chhungkaw tlabal leh rethei tak avang khan min lo hmusit thin hle a ni tih chu ka hre thar leh ta phawt a. ka na tulh tulh mai. He inchhung hi nuam ka tih tawh loh sa nen hrehawm ka ti thar leh ta ngawih ngawih mai a. chutihlaiin, ka pasal ber a ngawi tlat reng tawh a, kei a tan lo tawng chhuah ve zung zung kha a nam duh tawh der si lo. An ni nufa lah chuan inthurualin an duhtawk tawk chuan min tawngkhum fak fak reng mai a, chhang let ve vaih ila chuan ka chan tur chu a ropui lo the ang chu. Chuvang chuan ka tuar tlawk tlawk rih mai a ni. 

‘’ Kan fapa neih loh hlau lutuk khan man leh mual sawifel pawh an hmanhmawh rum rum hle a nih kha’’ tih te, 

‘’ An monu thleng pawha zurui thin, zu heh lutuk chhungkua an nia, thenawm khawveng te hmuhsit rawn pawh an ni bawk. Nu ber pawh hi a nep ve reng reng ka ti, a nep vang a nia hetiang fanu pawh hi a neih’’  tih te leh,

‘' khawveng te nena buaina nei reng thin chhungkua kha an nia, mi pangngai anga en chi an ni lo’’ chung zawng zawng chu ka hriat lai pawha min sawi duh dan a nih avangin ka hriat loh chinah phei chuan eng ang takin min sawi nasa ang maw. Nitin zantin hian ka tap ru ve fo thin a, ka tlin lo lek lek tawh bawk. Chung thil chu ka pasal hian hre ve vek mahsela ngawih a chuh tlat bawk si a, ka tan hi chuan han thawven huaina tur thil hi a awm lo ve em a ni.

Ruathlua hi chhuahsan in in lamah han haw leh ngawt dawn ila, reilotea nau nei tawh mai tur ka ni si a, sum lakluhna tha ka nei ve bawk silo nen chhungte phur ti rit leh tur mai maia haw kha chu ka zuam thlawt bawk si lo. Chu chu engpawhnise, ka u te nupa pawhin hun engemaw chen hnuah fa an nei ve tawh a, an mitmei veng reng renga khawsak tur kha ka thlahlel hauh lo pakhat a ni e. 

‘’ Ih Ruata, nau kan neih fel tak tak hma hian kan in dang ve rawih mai dawn emni?’’ inthlahrung deka ka han tih chuan melh pawh min melh duh lo in a phone ringawt chu a bih leh ngar ngar thin a, ka be nawn leh ta ngat.

‘’ Ka sawi chu I hria em’’ ka han tih nawn leh chuan vin zet mai hian,

‘’ A ho mai mai. Awm ve hle hle rawh’’ rawn ti hlukin, min chhan duh dan chuan min tiphu zawk thei lehnghal.

Tunah chuan ka pasal takngial pawhin min ngaihsak tha duh tawh lova, ka thusawi engmah a ngai pawimawh duh tawh lo bawk a, zanah nise, rei tak tak a phone chu khawihin a meng a, tunhma ang khan muttui ti pawhin kan inthlah tawh ngai lo.  kan mu  hrang lo chauh zawk a ni e. chhunah pawh nileng lengin min len chhuahsan a, in lamah raipuar teuh chungin kei ka buai em em zel a , a farnute lahin min pui tha duh der bawk silo, thei leh thei lo in thawmhnaw lian leh puan rit tak tak te chu ka su pur pur thin a, ka tap lo chauh thin a nimai e. Heng raipuar chunga ka thiltih zawng zawng te hi ka peihloa ka vui tihna ni lo se, mahni ka inkhawngaih vang ni lo bawk se, ka chunga an khawsak duh dan zawk hian min tichau ve thin em a, hrehawm ka ti tawpkhawk zawk a ni. A tawpah phei chuan ka hrehawm ti lutuk insumthei tawh lo chuan a vawikhatna atan ka nu chu ka be ve ta ngawt a, engkim ka hrilh ta vek bawk. Nu te na na na chuan fate khawngaihna an lo ngah ve bawk a, min hnem mawlh mawlh chung hian,

‘’ Ilo haw rih mai dawn emni? Hetah nau pawh I nei a nga, engkim a tha ve leh mai dawn alawm’’ alo tih dam dap phei chuan ka insum hleithei tawh lova, ka tap leh ringawt.

‘’ Ruata, nau neih hun thlengin ka nu te in lamah ka va awm hahdam lawk mai dawn emni ka tia. Rem iti em?’’ ka pasal bula ka han tih chuan thaw deuh huai chung hian min rawn en ta vang vang phawt a, a sawi tur ngaichangin kei pawh chuan ka lo la en ve char char. Chutah, ka rin loh dan deuha zaidam dap mai hian,

‘’ I thu thu a nimai aw. He tah lah awm awl lai tak tak I nei thei bawk silova, I nu te inah chuan I hahdam phah deuh thei ang chu. Ka va thlah phei dawn che nia’’ alo ti awlsam then mai a! Ka lawm viau rualin ka ngaih a tha lo lek lek zawk. Min phalsak ka rin loh tehreng nen khan. Tichuan, ka pasal phalna thlapin mahni in lamah chuan ka awm leh ta ren rawn phawt a, ka chhungte tihbuai ka hlauh lutuk vangin ka thiam dan dan chuan pickle te ka siam a, thenawm hnai ho inah ka zuar kual ve thin. Rinai taka tui min lo tihsak ve hlawm avang chuan ka zawngchhang chho a, pickle chu ka siam ta ngat ngat bawk a, ka mamawh leina khawp tur chu karlovah ka nei thei ve ta reng mai. Heng hunlai hian ka u te nupa khan an hna ngai an la thawk ve char char bawk a, ka u thung hi chu inhlawhfa chawp a nih angin a rem rem a thawk ve mai thin. Zu in mi a ni tih loh ah chuan a taima em em a, thahnem a ngai thin bawk a, a thawh tur tawk hi chu chawllo in a hmu tha ve thei phian zel. In zo zel lo phei se zawng, an inkhawl ngah ve tawh tur hi a ni a. karah fate hial an lo neih ve tawh avangin leh, harsa taka nei ve thei chauh kha an nih bawk avangin an duat em em a, tunhma ang khan zu pawh a nazawng chuan an rui duh tawh bik lo. 

Keipawhin theihtawpin ka vahpa chu ka duat ve thin a, ka hmangaihin ka ngaihsak bawk. Mahse, fa ka han nei ve ta chiah a ka nu in ka naute, ka fapa a han pawm a a han buaipui vel te an hmuh fo takah chuan ka u te nupa chu ka chungah an lawm leh ta tlat lo mai a! Min thik a nih ber mai chu! 

URemi phei chuan,

‘’ Pasal nei ve si mahni in lamah an khawsa reng ngai lo. Haw leh vat rawh’’ min ti zauh zauh thin a, engemaw chang phei chuan,

‘’ Tunah chuan nausen pawm I ni ve tawh a, sum lakluh pawh I harsat dawn a, engtia inchawm nge in tum nufaa, keini lah kan hautak chho ve țan bawk si’’ te hi min ti leh nawlh thin a. chung hunah chuan ka nu kha lo inrawlh ve vat thin in,

‘’ kei ka la dam a, kaa thawh theih țek țek chhung chuan in zavaia enkawl che u hi ka la hreh hran hauh lo. Fel leh tha tak hian khawsa hlawm ula chu chu ka duh ber an ni e’’ alo ti ve thin a, mahse, ka nu thusawi te chuan awmzia an nei tam lo hle tih hriat takin Uremi chu ka chungah a sual ta tulh tulh zawk a. min huphurh zia pawh thupbo tum miah lo in a tilang miah miah zel mai a ni. A mak ka ti. Khang hun chhung zawng khan a nau ang tak takin min en ve a, keipawhin an khawsak dan thalo engkim te kha tu hnenah mah sawichhuak lo in ka lo thupsak ve thin a nih kha. Tuna hetia ka chunga rilru thalo a han pu duh ta mai hi chu mak ka ti a, ka na em em bawk. An fapa ka hmangaih a ka duatpui ang chiah khan ka fapa pwh hi a en ve dawn emaw ka lo tithin a, chu zawng, hla takah an thlawkbo ta a ni e. a pasal, ka unaupa hi a hneh tial tial dan ah hian amah fuih khawlo tu an awm a nih ka ring ta ber mai a, ka ring sual kher pawhin ka ring hek lo. 

Chutianga inhuphurh vanga nitin zantin innghirngho ta chu ka dawhtheihna pawhin a tlin tak loh avangin kan pa ka va biaa, min rawn hruai haw tur chuan ka ti ta ngawt. Mahse, ka vanduaina hi a la kal tluang rih nge, vanduaina hian a umin min um zawk tih pawh ka hre lo. Ka pasal Ruathlua chuan a aw min pawh tha duh ta miah lova, a nu leh pa te alo rawn ve phawt tur thu min hrilh ta daih a nih kha! Mak ka ti takzet. Kha leh chen kha innei in nupa kan ni tawh a, nau ka neih dawn avang chauhin mahni in lamah ka phei ve kha a nimai a, chu pawh ama phalna thlap ala ni zui a nih kha. Mahse, tunah tihian haw ka duh tawh thu ka va hrilh a, amah ka pasal ngei mai chuan a thu thua thil a tih ngam loh thu min lo hrilh a maw!? Ani nen hian inthenna thu engmah kan la sawi lova, nau ka neih zanah pawh an chhungin min rawn tawiawm nghe nghe a nih zawk kha. A bak chu rawn lang chhunzawm ta lo mahse, hun ala liam tam lemlo bwk a, ka hrethiam tho.

‘’ Tuna I sawi zawh chiah kha eng nge awmzia? Kei hi I nupui ka la ni reng lo emni?’’ ka tih ve chuan a ngawi leh ta vang vang phawt a, chutah, rawn thawk deuh halh pah hian,

‘’ Mamawi, kan inthen hi a tha zawkin ka hria! Ka fapa erawh kha chu khawi hmunah pawh awm se ka thlahthlam lo ang tih ka tiam e’’ a rawn ti ta a nih chu! Ka khur nghal dar dar thei a, an ni chhungkua hian keimah ah hian eng buaina nge maw an neih le ka ti. Min hmusit hle tih chu hre tawh mah ila, inhmuhsit ringawt hi inhmangaihte inkar pawh then sakna atan chuan a tawk zo dawn em ni aw ka ti. Ka na zui ngawih ngawih mai.

‘’ Nang hian min lo hmangaih ve miahlo a ni tiraw?’’ aw khur hlak hlak chunga ka ti ve chuan,

‘’ Hmangaih e. ka hmangaih vang che in nupuiah pawh ka nei che. A,, ka sawi thui duah peih ve lo aw. Tikhan a tawk mai. Dam takin’’ a rawn ti liam leh puat a. ka insumthei tawh bik lo chuan ha chang țhial bap bap chung hian,

‘’ Aw tawk rawh se. Mahse, I fapa hi chu rawn ngaihven buai duh suh ang che. Ka enkaw thei ang. Tun atang chuan I fa a ni tih hi lo theihnghilh la, inzawmna in nei ve tawh lo e’’ ka ti ve hlak hlak mai a, min chhan let leh hmain call chu ka off nghal daih bawk. Thaw chhuak halhin ka mittui tla tur chu ka khap sak sak reng tawh a. Lalpa, ava han harsa thin tehlul em tiin ka rum chhuak nghal halh bawk.

Ka chunga thil thleng engkim mai ka chhungte ho in an hriat hnu chuan an thinrim ve hle mai a, a bikin ka nu leh ka u mawlh chu an tha a na zual a,mahse, engtinmah ti let ve lo tura ka duh angin an ni pawh an ngawi zui thei ta hram a ni. Chutihnakalaiin, mahni lo maha rilru hah tawh tehreng nen URemi lah chuan min hnem a hnekin min deusawh taktaka tawngkam neih chu ala bansan duh chuang hauh lova, ka tuar thei lo chu ka tap tawp thin.

‘’ An neih rei peih che kha ka ring lo reng a’’ te hi min ti leh sak sak thin a, a tawpah zawng, ka nu zaidamna pawhin a tlin ta em em bik lo a ni chek ang chu, an inkhak ta fak fak mai a, inhnial buaina in a chhunzawm nghal a, ka u lahin a nupui chu lo chhan zawk zelin, a tawpah chuan an chhungkua in min chhuahsan ta nge nge a nih kha. Keimah vang a ni tih hria in inthiamlo ve hle mah ila, an han awm ta lo erawh chu a thawventhlak huai thei a, chutiang bawkin ka nu hmelah pawh khan hahdamna ka hmu ve thei nghe nghe.

Ka nu leh kan nufa chauh kan nih takah chuan kan khawsak a hautak ta lo viau a, eng a thawlin tlemin nau alo leikang ve ta deuh bawk nen, keipawhin pickle siam kha ka chhunzawm leg thei tawh a, ka nau a tlei that chang phei chuan bazarah ka nu ai te pawh ka han thu ve leh lawp lawp thin bawk.

Ka u te nupa chu an thawm a reh ta hmak a, min rawn be pawp zui ta reng rneg lo. URemi chhungte sawi dan  chuan Aizawl lamah sumdawnna bultan tumin an chhukthla a nih hmel a, hlawhtling ngei turin ka duhsak bawk e. An ni chhungkua chu Pathian hnenah ka tawngtaipui awl lova, an hriselna chauh ni lo, an nun dan an sim a nun thar an neih theihna atan te pawh vawi duailo chu ka dilsak ve tawh thin. Kei aia nasa zawkin ka nu hian a dilsak awllo bawk a, kan tawngtai chhanna hi karlovah kan la hmuh ve theih ngei pawh ka ring tlat a ni.

Kum  a liam a, tunah chuan ka fapa neihchhun Ruattluanga pawhin a kum 4na hmang ve mekin, school te hial a lut ve thei ta . Naupang thuawih leh a pa ang maia nungchang zawi awi tawngtam lo tak kha rawn ni ve lehin, lehkha a thiamthei hle bawk. Ni tak e, a pa pawh khan kum liam taah khan nupui dang te nei ve leh tawhin tuna a nupui hi chu mihausa fanu ngei a ni ta bawk a, a chhungte ho pawn an iai sak tawh bik lovang chu. Ka hrilh tawh ang ngei khan a fapa pawh hi an rawn ngaihsak zui ta lemlo a, amah chu sawi loh, a chhungte takngial pawhin hei te hi, an rawn ti ngai hauh lo! Ka vui lova, heng te hi ka duh dan leh duhthlan thil te kha an ni zawk tlat a ni. An ni nena inzawmna neih kha ka duh tawh lo hulhual a, ka duh ngai dawn lo a,engtikahmah ka duh leh tawh bawk hek lovang. Min mamawhna nei lo tu na na na chu ka mamawh lui hram peih bik lo e. 

Chhungkua kan intodelh a, bul kan tan a, hma pawh kan sawn ve tan dawn chauh tihin ka nu chu hrisellohna hrang hrangin a tlakbuak ve ta tlat mai a. Engemaw chang phei chuan  a hna pawh thawk hleithei lo khawpin a bawksawp ta fo thin a, chung hunah chuan ka fapa ala te bawk si nen, ka kutah hian engkim an tla vek tawh si a, ka va han chau thei tak em aw. Chutihnak alaiin, aizawl lama pem thla ta ka u te nupa khan thawn an rawn nei leh tan ta bawk a, an sumdawnna chu a kal tluan theih vak loh avangin sum leh pai lamah harsatna nasa tak an tawk ta a nih ber chu! Nei ni ila chuan ka pui hreh hauh lo, mahse, ka nu damlo enkawlna leh ka fapa school mamawh engkim lei nan pawisa ka hman chhuah ve reng an ngai a, ka khawl khawm thei bik silo nen, lakluhna nise chuti zung zunga awlsam ni bik lo chu ka neih loh thu ka han hrilh chuan URemi zawk chuan min rawn ankhum ta hrep mai a, a tawngkam a na in a rapthlak angreng bawk nen, alo dawngsawng tu tan chuan na tak a ni. A thuhrimin a zah pawh hi an zaklo zozai ka tia, tikhawp hian kan nu in natna khum a bel mek a ni a, retheih nen, fapa mal a nih ang hian ka unaupa hian a tihtur hi vawite khatmah ala hlen ngai lo bawk a, ka vui ve ngawih ngawih thin. Heti em ema nupuite han ngam loh mai chu aw ka ti ve thin a ni. 

Kei leh ka chhungte hian eng thil chiah nge maw kan tihsual a heti em ema nun hi a harsat bik mai le ka ti. Mi faten awlsam taka an paltlang zung zung theih thil hi keini tan chuan buaina tham fe a tling thin bik a, a beih taktaka kan beih pawh a ngai bik thin. Mahse, heng ka hun tawn tawh zozai te hian chakna min pe bik a, harsa leh rethei chung chung pawha ka kaltlangpui theih te hian a tawpah keimah min tichak zawk hlauh thin alo ni. Tawrh theihna min pe a, dawhtheihna leh chhelna min hnutchhiah bawk a, heng thil te hi mi nazawng neih ve mai mai chi an ni hleinem. Heng vang tak hian ka hmaa kawng harsa tak lo awm thin te pawh tawn tlang chakna min neih tir a, ka zuam sawt bawk a, ka ti thei ang tih ka ring tlat thin. Heng retheih leh harsatna tinreng kara I eng min lo chhitsak hmu thiam thei tura retheihna hmanga min lo hrual fip hmasak avang hian ka lawm e Lalpa, tiin ka tawngtai theih phah ta a ni.

Tichuan, ka nu damlo kut cher riak mai chu thlah in, a thlakhlelh em em reng ka fapa leng lai ko tur chuan pawnlamah ka tlanchhuak zui ta nghal bawk a. 

*****        ******          *****      ******         **888       ****      ******         *******