KA NU KHA

KA NU KHA! (TRUE STORY BASED)

‘’ Mawizuala chuan nu pawh a nei ve tawh lo. Tuna a nu hi chu nuhrawn mai mai’’

Chutianga rawn sawi chhuaktu țhutna lampang en tur chuan kan hawi rual nghal țhup a. Tlar hnung bera thu ve Samuel-a a ni tih chu va hrenghal chatin, ani hi kan class naupang 30 rual zingah hian a sualin a nghal ber a, midangte tihbuai leh chhaih nawmnah chu a chaw tui ber a ni thin tlat. Tin, amah anga sual leh chimawm thian pawh a ngah em em bawk. A bik takin kan school pumpui ang zawng pawhin kei hi min hmusit a, min chhaih nawmnah fo mai. Khatihlai khan mipa naupang kum 10 mi chauh nimahila thil awmze hrethiam rual chu ka ni ve tawh a, hrehawm ka tiin nuam lo ka ti ru ve thin lutuk.

‘’ Nu, Samuel-a khan school-ah hian,  I nu saw I nu tak tak pawh a ni lo min ti leh tawh a nia’’ tih pah hian lungchhe zet chuan ka inhnit hlap hlap mai a. ka sawi zo ka nu hmel ka han en chu, a thinrim viau ka lo rin tehreng nen a nui ta var var mai nia! Chutah, ka dar tawn tawna rawn vuan chung hian,

‘’ Bawiha, min han en the le’’ ati dam dap. Keipawhin muangchang hian amah chu ka lo en zui ve mai a.

‘’ Samuel-a chuan engtin pawhin lo sawi mahsela thudik a ni lo tih chu I hre vek tho tiraw?’’ ka lu chu ka lo bu deuh nghat nghat.

‘’ A nih chuan huat tur leh thinrimna tur a awm miahlo a nih chu. Țap tawh suh le. Chutianga a lo tih leh vaih che chuan keiman na tawkin ka rawn hau tawh dawn nia ‘’ tiin ka mittui luang thla zaih zaih te pawh chu min rawn hruk sak pah bawk a. Naupang mai tihtakah ka nu thusawi avang khan ka thla chu a muang leh nghal hliah hliah a ni ber. Ka nui zui leh var var bawk.

‘’ A nih chuan nu, ka infiam dawn aw’ tiin ka nu min chhanna pawh nghak ta lo chuan pawnah ka tlanchhuak zui daih. 

Ka nu hnenah hian ka harsatna tawh te, ka  buaina zawng zawng leh school lama chhaih nawmnah ka tawh dan zawng zawng hi hrilh fo thin mahila, ka pa hnenah erawh chuan eng thu mah ka vuivaina hi ka tilang ve ngai lo. Ka pa khan min hmangaihlo in, min  ngaihsak tawk lo ka tihna ni lo se, ka nu ang khan min ngaihsakna leh hmangaihna te chu tilang ve thei turin ka tan khan hun a ngah tawk lo thin em em a, a hminga sawrkarah te hna nei lo ni ve ta chu, nitin hian hnathawk tura a chhuah fo a lo Țul si a, chhungkaw chawma sum thawkchhuaktu kha a ni miau mai a, ka dem hran lo. Ka ngaina em em a ka hmangaih bawk.

‘’ Zualte, Bawiha, I muhil emni aw? Chaw ei ka siam zo tawh a lo tho ve tawh la’’ tiin ka nu chu a rawn au deuh lang lang mai a, kei erawh room-ah awmin khumah ka la mu bur thung a, ka nuamsam meuh lo niin ka inhria. Tin, hemi ni hian nileng Țhak maiin ka taksa chu a na țhem țhum tawh a, school-ah takngial pawh ka lo muthlu leh lawp lawp thin. Mahse, zirtirtuten min hmuh hmain ka bula thu ka thiannu ni bawk Sangte-I chuan min rawn nghawk harh leh zauh thin zawk a. chuti ni lo se, ka damloh thu chu ka sawi ngam dawn der silova, min hrem ve hlak ang chu.

Ka nu min kohna ka chhan let tak mai loh avang chuan amah ngei chu room-ah rawn lutin light te pawh a rawn on pah bawk a. kei erawh chu khumah mu in puan ka lo sin hlun mai. 

‘' I nau leh I pa in chaw an eisan der tawh che nia aw. Ehe! I nuamsam lo emni Zualte? Awi aw! Khaw maw’’ ti bawrh bawrhin ka bulah chuan a rawn țhu zui vat. Ka pang te chu dek lehnghal sawk sawkin kei lah chu ka lo sa vur mai si a, ka nu chu a mangang ta kher. 

‘’ Ekhai! I pang a sa lutuk Bawiha, engah nge I nawmsam loh thu te chu min hrilh vat mai loh a? I â thin mange aw’’  tiin a țawng chhunzawm mawlh mawlh.  ka khum atang tho zuiin thutkhawmna lam a pan leh thuai a, kei erawh ka lo meng ve hram hram a ni ber e. 

Reiloteah amah bawk chu room-ah rawn  lut let lehin damdawi leh tui hi a rawn keng nghal bawk a. zawimuang leh dim thei ang bera ka lu rawn chawikan pah chuan,

‘’ Hei le Bawiha, damdawi hi ei phawt rawh aw. Ava han zialo tak aw’’ tiin tui leh damdawi min pek chu hreh zet hian ka ei ta hram a. chutihlai pawh chuan min lainat hmel em em in min lo thlir reng tih chu ka hria. Mahse, kei chuan ka melh let ve ngam eih lo thung. 

‘’ Chaw I ei peih a ngem Bawihte? Ka rawn pe ang che chu. ‘’ hlim hmel pu lui tih hriat zet chuan min rawn ti leh a.  ka lu ka lo thing nawk nawk thung. Chutah, beidawn hmel zeta thawk halh pah hian min en ta vang vang mai a, mahse, choka lama awm mek ka pa in chaw chu ei ve phawt tura a rawn koh takah chuan phur lemlo tak hian min chhuahsan zui ve mai. Khatia ka nu in min chhuahsan hnu khan kei chu ka lo muhil leh daih  niawm tak a ni. Ka harh leh hnu chuan khua pawh lo tlai ruai tawhin a reh duk thei a, chubakah thlan hian min lo bual huh hnâp tawh bawk. Ka thawsa lum ti lutukin ka puansin lai ka han tlawh hlim nawk nawk lai chuan khum mawng lamah tlawhfuh ka zu nei ta tlat! Atir chuan ramhuai emaw tiin ka hlau hman hle a, mahse, ramhuai awzawng ni lo in ka nu ngei mai chu a lo ni daih nia! Chutah, ka tlawh na deuh ni ngei tur a ni. Ani chu a rawn tho chhuak ta hlawl maia. Ka khum mawngah chuan engvanga lo mu reng nge maw  nih le. Ka hrethiam hlawllo. Rawn ham bai bai chung hian,

‘’ ilo harh a nimaw Bawiha? Ti nge I puansin I tlawh hlim tak vek a. sin leh rawh. Damlo I nih kha’’ tih pahin puan bawk chu min rawn thuah lehnghal sawk sawk. Chutihlaiin ka rilruah chuan thildang daih a lo awm thung a. 

‘’ Nu, engvangin nge tikhan ilo mut ngawt a? Inroom-ah mut tur che lawm ‘’ 

Chutia ka tih takah chuan a thiltih lai chu chawl deuh datin min rawn nuih ta var var mai. 

‘’ I damlo sia, kan khuma ka lo mut daih chuan zanah ilo țap vak mai ang tih ka hlau alawm ‘’’ tiin ka sam chu a rawn chul thuak a, 

‘’ Chupawhnise, tinge khati zawng khan ilo mut reng reng. Ka bulah hian lo mut ve mai tur che nia’’ ka la ti hram. 

‘’ Chuti chu I bulah khan ka lo mu ve ang aw’ tih leh nuih har har paha rawn mut ve nghal chu a rual zui a, min kuah zui ta hle hle. Chutianga han awm vel chu ka thla pawh a muang takzet a ni. A bikin ka nu in min han mutpui leh chu nuam ka ti a, ka thla a muang hliah hliah. Diktak chuan, ka nau ka thik vang ni hauhlo in ka nau pian hnu kha chuan ka nu leh pa te bulah hian mutna ka chang tawh ngai lo va, ka pi leh pu te bulah ka mu mai thin. Khatia kum upa lam bula mut reng mai kha hrehawm ka ti ve thin nge pawh ka hrelo, mani puala pindan hran han neih ve kha ka ngiat ta bur si a, ka nei ta reng bawk a, tunah chuan tihian ka nau nen pindan in țawmin kan awm hrang ve ta a ni. Mipa naupang kum 10 mi lek mah ni ila keimah hi inti tlangval hma chi leh harhvang ve tak mai ka ni reuh a, nu leh pa leh chhungte han ngai hiam huam chi ka ni lo ve hrim hrim. Mahse, ka nu thung hi chu ja ngai in a lakah pawh ka pangchang thei em em a, a hmangaihna dawn hi ka mamawh tam bik ka ti dawn nge, ka nau ai pawh hian ka nu lakah kher hi chuan ka pangchang thin. Hetianga ka han nawmsam loh chang ngat phei hi chuan ka thlahlel zual em em thin a ni. 

Khatia ka han damlo ve ringawt mai khan ni 5 lai a la awh zui lehnghal a, school mnise ka kal thei bawk hek lo. Thiante ka han kawm ve thei lo ringawt mai pawh chu hrehawm tiin ka ning ru tawh hle a, school-ah chuan chhaih nawmnah pawhtawk fo thin mahila nuam ka ti ve em em tho si. Tin, ka damloh chhung zawng hian ka nu chuan zantin min riahpui a, hla te min sak sak fo va, a chang chuan ka nau nena kan ngaihthlak theih tur hian thawnthu te pawh min hrilh thin nghe nghe. Chutiang chuan ka nu khan min kawm hlim fo lo phei se zawng, ka ning lutuk tur kha ka inkhawngaih lehling zawk hial ta ve ang. 

Ka dam chian hnua school ka han kal leh chu ka thiante ho pawhin min lo ngai hle a ni ngei ang, ka bulah hlir an rawn tawlh leh hrat hrat tawh hlawm a, school ka kalloh chhung zawnga an awm dan keh an thil zir te, thil chi tinreng mai chu sawiin an rawn phul deuh hlut mai. Ka hlim a, school pawh hi nuam ka tiin ka thiante bula khawsak ve pawh hi nuam ka ti er. 

Ni engemawzat chu dam taka school ka kal leh hnuin , ni khat erawh min tibuai fo thin tu Samuel-a bawk chu  a rawn inlar leh ta.

‘’ Ti nge sikul I chawlh vhar char a? I nuhrawn khan ka a phalsak lo che emni a? I nu saw chu a sual ve ngawt mai’’  tiin a bula ding a thiante 3 nen chuan za lo zet hian an han nui khek leh ta chiam a. mahse, kei chuan zawi thawp sat hian,

‘’ Ka damoh vang a nia’’ ka lo ti ringawt. Chutihlai chuan ka bul maia thu ve Sangte-I chu a lo hawi tawn zak zak thung a. 

Chutah, Samuel-a bawk chuan,

‘’ Dawt a nih chu! I nuhrawn khan school kal a phalsak loh vang che a nih kha. A tiduhdah thin che a ni lawm ni?’’  ala rawn ti fo. Chu zet chu ka tuar dai thei bik tawh lo tlat. Anmahni melh paah hawichhuak vut chung hian,

‘’ Ka nuhrawn pawh a ni bawk lo e aw. Chuan, min tiduhdah lo a min duat thin zawk’’ ka mittui chu a rawn  hnâm leh dawn tlat mai. Mahse, ka bula țhu Sangte-I chu lo inrawlh ve vatin,

‘’ Nia Samuel, Mawizuala hian nuhrawn a nei lo reng reng. Lo tibuai ve ziah tawh suh ang che’’ rawn ti ve khauh in kei erawh hnuailam bih hian ka lo țhu ngawi leh kar tawh thung a. chutia Sangte-I a rawn inrawlh ve takah chuan anni ho pawhin sawibuai neilo hian min kiansan ve leh mai a, mahse, an kalsawn pah erawh chuan min deusawhna thu chu an la sawi zui char char tho. An khawsak dan vel zet chu ngeiawm duh tak hi an ni e. 

An kal liam hnuah pawh ka ngawih tak reng avang chuan Sangte-I pawh chu nuam lo tih hmel deuh hian alo țhu ngawi ve reng ringawt a. A thaw leh deuh hawk thin pawh chu ka hre reng.  

‘’ A..ruah a sur e..’’ tih paha Sangte-I au deuh hlut leh, a tho zui nghal chuan min ti phu deuh zawk thei a. ka han hawichhuah ve nak chuan pawnlama ruahsur buan buan thlirin ka thiant ho chu tukverh bulah an lo ding tuau tuau tawh. Tukverh lam chu pan hnai ve nghalin, ruah lah chu alo sur hnem em em mai lah taka, a rik hian a ri hum hum thei nia. Nasa vak lo hian thli pawh a tel ve tih hriat takin thingkungte chu an che leh dual dual thin a, a khat tawk hian ral hla deuh hlekah chuan khawpui pawh a ri leh ur ur thin bawk. Chuti khawpa tam ruah a tlak tak avang chuan class pawh chu kan nei chhnzawm thei dawn lo tih hria in, kan bengchheng hlawm hle a, theihpa tawp tawpa ring in kan khek chuah chuah bawk a, kan nui thler tak duai duai bawk. Aw,, khang hunlai, engto tak tak pawh neilo a kan nuih thler duar duar lai te kha an lo kir thei tawh ngai dawn silo. 

Thawm chi tinreng chhuaha kan lo sahawk chiam lai chuan ruah pawh chu tlem tlemin a rawn  han ve zel mai a, a sur bengchheng zualpui a reh hnuah classah pawh chuan zirtirtute an rawn lut chhunzawm zat. 

‘’ Tikhan mahni awmhmun țheuhah ngawi reng in lo awm ula, in chhungte țheuh in an rawn hruai dawn che u ni. Tutemah kha hauh ngai khawpa benchheng leh ninhlei lo awm suh ang che u’’ an rawn ti ta. Zirtirtu a chhuak ta maw tih rual in a ngai te bawk, bengchheng tak hi kan ni ringawt mai. 

Zirtirtu a chhuah atanga darkar khat liam awrh ah chuan keimahni min rawn hruai turin kan chhungte pawh an rawn lang khawm ta sap sap.  ka nu hmel ka hmuh rual rualin kei chu ka lo phi deuh cheng thei a, ka intithei fal leh tawh hle te pawh a ni ang chu. Ka nu nena kan lo inkuah deuh nawk nawk lai vel chuan kan bulah Sangte-I kha rawn phei ve in, a hmel atang chuan a mangan hmel em em mai a, a mittui a tling piau bawk a nih kha. Chutah, keini nufa chu mi pawh rawn en chuang lo hian,

‘’ Ka chhungte ka hmu ve lo, an lo kal ve lo a ni ang’’ țah aw țiau a rawn tiin a hawi kual pah reng bawk. Chutia mangan hmel taka a  hawi buai vel lai chu ka nu chuan alo hmuh hmaih lo nasa. Va pan hnai thuaiin , a bâna va chelhsak chung hian ,

‘’ I chhungte I hmu lo maw?’’ ava ti sap.

Ka thiannu ve ber manganna chuan keipawh chu min nghawng nge ni, ka awm a nuam lo zui nghal ngawt a. A chhungte chu an hmel pawh hre hauhlo mahila anmahni zawng chuan ka hawi kual nghal vak vak. Keimah ang tho in naupang dangte pawh chu an chhungte nen an lo la awm khawm ve laih laih reng a, Samuela-a pawh chu a nu niawm tak hian nihliap pek pahin a bag te chu a ah that sak mawlh mawlh tih chu ka va hmu. 

‘’ Mami, lungngai suh aw. I chhungte chu an rawn kallo a nih pawhin kan va thlah mai dawn che alawm tiraw Bawiha’’ tih pah hian ka nu chuan min rawn melh a. keipawh rang fahran in ka lo bu ve nghut. Chutianga ka nu in tanwgkam a rawn neih takah chuan tlemin Sangte-I hmel pawh chu a rawn inthlak danglam ve nghal thuai a, a hma ai chuan a hlim hmel ta deuh e. kan hman tlang thawkhat ta tihin classroom chu kan chhuahsan ta diah diah a, ka nu chuan nihliap pakhat chu ama puala khumin, kei leh Sangte-I chuan pakhat kan inkhum  țawm thung.

School compounda naupang leh keimahni min hruaitu te kan kal dam dam lai chuan Sangtei bawk kha rawn tawngchhuak leh in, 

‘’ A pi, vawiinah maw, Mawizuala hi kan class ami ten an tiduhdah leh a’’  ka nu kal lai chu a ding dat. Sangtei chu chiang zet hian a rawn melh nghal kawk bawk. 

‘’ Tu in maw?’’ a aw te chu a lawi deuh rût nimai hian ka hre nghe nghe. 

‘’ Saw pa sawn’’ tih pah hian Sangtei lah chuan kan hma lawka Samuela leh a nu kal lai chu ava kawk ta mai a. ka nu chu a lehhawi nghal vat. Reilote chhung chu ding meuha a melh leh vang vang hnuin,

‘’ Umm, tikhan lo awm lawk rawh u’’ tih leh, chak deuh hleka Samuela te nufa lam pan chu a rual ta mai a. kei chu hlauhthawnna vangin ka lo khur ru zawih zawih tawh. 

‘’ Ka pi, lo ding lawk mai u’’ 

Samuela te nufa pawh rang takin an rawn hawi lehhawi ve nghal. Chutah, Samoo-a nu, nu thau tawi tip tep leh ka nu chu an indinchilh ta ran mai. Kei chuan an insual dawn emaw , an inhau buai chiam turah ka lo ngai hman pek a. ka nu khan eng thu nge ava sawi chiah tih chu hre phak tawh lo mahila, an awm dan atang erawh chuan an sawitur awmang chu ka lo rin ruat thei mai. 

Tichuan, rei vaklo chhung chu kan nu te pahnih an inbiak leh hnuin ka nu zawk chu a rawn lehhawi ta a, a bula phei tur chuan keini thiandun chu min rawn hui zeuh zeuh mai. Kan va thlen phei ve lai tak hi chuan Samuela te nufa kha an awm tawh lo thung a. ka nu chuan an inbiak dan vel pawh chu engmah sawizui lovin , keini lahin kan zawt zui lem hleilo bawk a. Ngawi reng hian Sangtei te in lam pan chuan kan kal ta zawk a ni. 

Ni leh thla te pawh an lo inherliam ve leh hret hret a, ka hun tawn te chu a ngai rengin a kal emaw ti mahila, a karlakah hian thil danglam leh mak tak tak te erawh alo tla zep ve fo. Schoolah pawh Samuela te thianho kamchhe tleuhna chu la ni fo tho mahila tawrh thiam chin ka nei tawh a, a zawng zawng phei chuan ka nu hnenah pawh thil thlen dan chu ka sawichhuak tawh ngai lo. Anni thianho khan kei hi min hmusitin min kawmserh thin hle mahsela, englai pawha ka lama țang thin Sangtei leh thian dang tlem te an la awm ve tho a, school chu hrehawm tih phah nan ka hmang duh ngai reng reng lo. Chubakah, naupang mai kan la ni a, kan thil tawn engpawh mai chuan min hneh zo tak tak lo ni te hian ka hre leh ta deuh. 

Ni khat erawh chu ka rin loh deuh thil ka tawng leh ta nawlh mai. In lam pana ka school bang ka haw hnak hnak lai chuan kan thenawm hnai pitar pakhat bazar haw nen hian kan intawk hlauh mai a. a inkhai bawr em avangin kei chuan a thil khai te chu a then a zar ka lo ken chhawk ve vat bawk. Reivaklo chhung chu ngawi renga kan kal bauh bauh hnuin chu pitar chuan, 

‘’ Mama, I nu tak tak kha a awmna chin te inhre mial em? Ala dam nge, pasal a nei leh tawh em?’’ a rawn ti chhuak hlawl mai. Kei chu lo hawi buai hman hlein chhanna pek mai nachang pawh ka re lo hial a,  mahse, min biakna chu chhan loh ngawt theih ni hek lo le.

‘’ Pi, anu tak tak te chu kan bulah a awm reng alawm. I hrelo emni?’’ ka ti let khauh.

‘’ Eh! Chanchin in inhrilh hre tawn ngailo a nimaw? ‘’ ala ti deuh deuh. Kei chuan chhan mai ngaihna ka hriat tawh loh em avangin ka ngawi ta daih a, an in pawh chu kan thleng chawpchilh ve mai bawk. Ka thawveng ta huai ni hian ka inhria. 

Inchhung ka luh rual rualin ka nu chu ka zawng nghal vut vut a, mahse, ka pi in vawk chaw a pek thu min hrilh takah chuan kalchilh mai tumin ka inher deuh vut. Mahse, pawn ka chhuak hman tep tih hian ka nu chu a rawn lut ve leh hlawl maia. 

‘’ E Bawiha, ilo haw ve tawh maw? I ril a țam em? ‘’ rawn ti sawk sawkin kei erawh chuan thudanga chhang ta lo chuan,

‘’ Nu, ka nu diktak chu khawnge a awm a? ‘’ ka’n tichhuak phawng mai chu a vawk chaw pekna bucket a thlauh ri nghal bawl thei. Aw khur der der chung hian,

‘’ Tu in nge chu chu sawi a?’’

‘’ Ihh.. Api Liani khan min zawt a’’

Chuveleh, rang lutuk a inher deuh vutin a tlanchhuak ta thurh mai a, ka um zui ve nghal vat bawk. Mahse, Pi Liani te inchhungah erawh ka um lut ve duh ta lem lo thung a.An bang phena dingi inchhung thawm chu ka ngaithla ta zawk a ni.

‘’ Ka nu Lian, I awm em/’’ chu chu ka nu aw ngei a ni. A aw atang ringawt kha chuan eng thil mah ka chhiar thiam tlat lo mai. Ni e, naupang mai kha kan la ni ve a, thil tak tak hi kan la hrethiam pha lo tlat. 

‘’ Eng thil nge ni ta ngai? ‘’ tiin Pi Liani ngei mai chu a rawn tawng chhuak ve leh a.  chutah, ka nu bawk chuan hah thaw hlawp hlawp chung hian,

‘’ Nu Lian, khawngaih takin ka fapa hi zawhna maksak tak tak lo zawt atwh lo hram la ka duh a ni. Naupang engmah pawh la man thiam pha lo rual mai a ni si a’’ tih thu ka nu in  asawi lai chuan ka thianpa Ramtea nen kan inhmu ta tlat mai a, naupanga thukhawchang chu ka nu te chuan eng dang nge an la sawi chhunzawm zel tih lam pawh ngaihtuah tawh lo hian Ramtea nen chuan kan inzui sawn ta daih a nih kh. 

Hun a kal zel a, thing delh loh lung delh loh nafam chuan puitlin hun te pawh kan lo nei ve ngei mai. Higher thleng chu kan khuaah zirchhuak ve in, college erawh khawpui lamah zir zawmka ngai ta tlat.  Hetih hun chhung zawng pawh hian ka naupanlai thian Sangtei nen khan school chu kan kal la kal rual chho zel a, midangho ckha chu kawm ta meuhlo in keini pahnih bik chu kan inkawp deuh chawt hi a nimai a, tin, college pawh chu hmun khatah tho kal dun leh kan tum nghe nghe. Hetihlai hian kan inkarah chuan inngaihzawnna lam thil tih vel khan hmun ala chang meuhlo a, mahse, uluk zawka ka han ngaihtuah kir chang hi chuan keimah zawk hian kan naupanlai rilru ang ngawt kha chu ka lo pu tawh lo deuh niin ka hria. Amaherawhchu, ka sawichhuak ngai hauh lo thung a, sawichhuah chi ah pawh ka ruat lo ni ber hian a lang e. a chhan chu, kha leh chen thian anga inkawm tawh kan ni a, ani hian eng rilru nge keimah ah a lo neih ve ang tih ka hriat miau loh avangin kan inthianthatna kha tihchhiat mai ka hlau bawk a ni. Tunah pawh hian college hmun khatah kan han kal ho a nga, ka insum zo meuh a ngem tih chu ka hrelo. Sangtei hi a hmeltha in a hleitling reuh a, mipa duhthusam hmeichhia, nu hnâp  ang chi kha a ni tlat lehnghal nen. Ka rilru ngaihtuahna te hi ka khap bet zo meuh lovang tih chu ka hlau khawp mai. 

Tichuan, Mizorama kan khawpui ber Aizawl lam pan tur chuan kan chhuah alo hun dawn ta der mai a, kan kal hma zan hian inthlahna te neiin kan koh phak maia awm laina hnai ho te nen chawhlui te kilin hun ropui tak chu kan hmang ve a nih kha. Ka nu mawlh kha ka khawngaih thin. Ka kalsan tur chu min ui em em rualin, ka hma hun atana kalchhuak tur ka nih vang erawh chuan min chelh lui ngam bawk silo. A rukin midang hmuh hlau tak hian a mittui te chu a hru leh zauh thin tih ka hria. Ka nu mittui tla chuan ka rilru pawh a tihnual ve lek lek thei a, mahse, ka thil tum erawh chu țhulh ngawt chi ni bawk si lo. Nu hmangaihna hi chu aw ka ti ru ve veng veng mai.

A tuk khua chu lo varin, kei leh Sangtei pawhin kan tum ram chu pan dun in kan chhungte nen pawh kan invai liam ta. Kan chuanna motorin kawngkawi a pelh thleng chuan ka nu hmel mawlh kha ka thlir zui fan fan a, ka ngai dawn takzet a ni e. ka ngaihtuah chian chuan hetiang em em a ka nu nen inthen hran harsa kan ti pawh hi ka indem miah lo. A chhan chu, ni khua ka hriat theih tirh phat atang hian ka nu nena inpawm chawt kan ni a, a hlat dan azirin a kalna hmun apiangah min hruai tel ve zel bawk. Khawiah pawh awmin, eng pawh ti dawn ila min  ngaihtuah em em reng a, a hrechiang tu thenkhat phei chuan ‘i nu hian a ti pangchang vek tawh che’ min ti hial. Ni e, nau hi pahnih ka la nei ve a, upa ber ka ni thung ka tih kha. Unau zinga a upa ber e ti lo chuan ka no ber thung tlat. Ka nau te pawh hian thik enah min en lo tih mai piah lamah hian min zah der em em thung si a ni. Heng zawng zawngte pawh hi ka nu that vang ka ti lo thei lo. 

Awle, Sangtei nen chuan Hrangbana college-ah kan han inziak lut ve ta rawih mai kha a nia. Kei chu mi in luah in ka khawsa dawn a, Sangtei thung chuan a chhungte a bel ang. Kan awmna tur ve ve hi inhlat hran lo in, college nen pawh inkar hlat lo tak a ni bawk. A tihchi phian dawn e. class kan țan atang ka va sawm phei a, kan haw rual leh mai a, colleg-ah pawh midang kan kawm lem lo. Tette atanga inkawm chho tawh tihtakah kan inngai a, inhriatthiam tawnna tamtak kan lo nei sa ve bawk nen, midang chu kan mamawh tehlua lo a ni ber ang chu. 

Thla khat vel awrh chu class pawh kan kal ve tawh ang tih ah hian ka thin ti phu zawk thei thil Sangtei chuan min hrilh ta mai a. 

‘’ Ihmaw Mawizual, kan class ami Ruatfela kha I hre ve em? Kan subject pawh a inang vek lehnghal’’ a rawn tih chuan amah chu ka lo melh nghal kawk mai. Chutah, ban deuh chuar hian,

‘' Aw,,hre ve tho ve. Hmeichhe ho intihbuai phahna pa kha ni lawm ni?’’ ka tih chuan ani chu alo nui deuh hak hak. 

‘’ Aw,,kha pa ngei kha a ni e’’

‘’ Engatan nge chu chu min zawh a. a ngaizawng deuh che nge?’’ ka tih leh chuan a nui lai chu a tawp nghal hmiah. Rei vaklo a ngawih hnuah rawn tawngchhuak leh in,

‘’ Umm,, min rawn be ve nasa angreng lutuk. Mahse, ka duh chi a nih pawh ka hrelo. A luck hmel mah mah em mai’’  tiin a khi pah deuh suk.

Chutiang thu min han hrilh ta mai chu kei, hman atanga ngaihtuahna alo dik tawh lo sa nen chuan a mi deh dan a dang ta zar mai. Han thinrim nghal buan buan chi lah chu a ni mang bawk silo. Ka tha te pawh chu a khur ru der der thei nia mawle! Chutiang chu ka awm dan nimahse, ka insum hram hram tur a ni tiin ka inbeng leh hram a, chutah, amah pawh en lem lo chuan

‘’ A luck hmel, tih vang chauhin maw I duh loh a? ‘’ chutia ka han tih leh takah chuan ka awm dan diktak chu a hrethiam ve ni ngei tur a ni. Ka kut chu a rawn chelh ta vat a, ka darah a lu chu rawn nghat lehin a nui zui ta ar ar. 

‘’ I thinrim emni? Bialpa ka neih san phal reng reng hleinem che’’ a rawn ti zui seuh seuh. Keipawh chhete chuan ka ziaawm ve ta deuh e. ka kut a vawn reng te chu khal zui leh niah niah in kei lah chuan nuam ka lo ti ru veng veng mai a. ka thinlung hi a hlim a, hmu thei ni ngat ila chuan a nuih ve var var hi ka ring a ni. Chumi țum chuan kan awmna hmun in a zir vang ni maw, nge, ka rilru leh duh dan te chu ka control zawh tawh loh vang zawk ka hre hauhlo, a țhu ngawi hle hle lai khabe-ah chuan zawimuang a dawm sak chung hian a hmui vam hiam mai chu ka fawhsak ta ngawt a nih kha! Min lo hnial bik miah lo lehnghal. Mahse, min chhang let chuang lo bawk. Chutiang a nih vang chuan kei chu ka phur thar deuh sauh a, a hma aia uar leh duhthawh zawk chuan ka han bei leh fat fat mai a, a rei deuh takah erawh chuan a harhchhuak zawk a ni ngei ang. Ka fawhna ata chu inla hrang thuaiin a talsawn ta daih. A ngawi zui reng a, hnuailam en hian a kun deuh chhal bawk. A inthiam lo nge a zak tih pawh ka hrethiam chiah tawh bik lo e a. Amah thuthnaih paha va kuah ka tum takngial pawh chuan a lo duh der lova, a tawlh hla zel mai. Tihngaihna dang vak hre tawh bik hek lo, ngawi reng hian a awm dan chu ka thlir ta ngawt. Ani lah chu a ngawi ve reng bawk a, chutihlai taka kan boruak chu a nuam lo chhiava kher asin. Mahse, chutia awm reng mai chu dik thei thlawta ka hriat tak loh avangin thil engemaw tak chu ka tih a ngai tih ka hrethiam nghal. Ka han khuh der hmasa te te a, tichuan,

‘’ Ka tihpah a nih kha’’ tih thu chu ka sawi zui sap. Ka sawi zawh rual in boruak chu a reh lehnghal tlawk tlawk a. ka zam leh hnuhnawh hle. Mahse, mak tak leh ka rinloh dan lutuk in thil chu a thleng chhunzawm ka ti mai. Ani chu rawn che deuh hrutin, zawimuanga rawn insiamthat pah chuan chiang tawk hian min rawn melh ta kar bawk. Ngaih la fahrana a han nui leh  seih te chuan min ti hamhaih zo hi a ni ber e.

‘’ Ka hmangaih che a nia aw’’  a rawn ti thâm ta țiak mai a nih chu! Chutihlaia ka thinpu chu e, nasa tak hi a ni ringawt. A su dup dup reng a, a rawn thlawkchhuak mai ang tih pawh hlauhawm tak hi a ni zawk. Tawng zui ve nachang ka hriat tak mai loh avang in amah chu ka melh ta ngawt ngawt a. chutah, amah bawk chu rawn che chhuak hmasa leh in, ka malchungah chuan min hmachhawn zawng hian a rawn thu a, ka lo en kar mai. Hnai set sawta min melh vang vang hnu chuan min rawn fawp ta chawt mai a nih kha! Ka hamhaih chhung a reilo hlauh a, ka chhang let ve nghal thuai. Duhthawh dun tulh tulh in, a tawpah phei chuan pindan chhungril lam kan pan dun ta hial mai. 

Awle, khatiang thil a thlen hnu kha chuan engkim mai hi a danglam vek in ka hria a. A hma aia nasa zawk hian kan inpawhna pawh chu a nghet tawh a, a tirah kha chuan han che lai ve viau thin mahila ni khua a rawn rei a, ngaiah kan nei ve mai. Chutia ka nu tihloh a ka hmeichhe duh leh hmangaih ber nen hmangaihna kawng kan han zawh chho dun ta chu chhungril ber thleng hian ka intithei zui em em a, college lama ka mipa thiante hnenah pawh hmeichhe tawng duh ang hrimin ka sawi zo leh vek tawh. Tin, ka awm dan leh hun tawn zawng zawng ka thlenna thin ka nu pawh chu Sangtei nena kan chanchin te chu ka han hrilh ve leh nghal bawk a. Min lawmpui thiam in, duhsakna thu min hlan mawlh mawlh bawk. A hlimawm thin the e. 

Hun hi a ngai reng in a kal emaw kan tih lai hian a karlakah thil engemaw tak hi a tlazepin alo thleng ve chawk thin a. sangtei nen pawh kan awmna hmunah chuan han hlim ve viau thin mahila, buaina neuh neuh hi chu kan nei ve reng mai. Phone hmanga ka nu damloh thu min rawn hrilh ni phei kha chuan keimah hi ka nghilh dup thei a, a dinhmun chu a tha vak lo an ti lehnghal. Lehkha lamah ka rilru ka hman nasat vanglai tak a lo ni bawk nen, rilru leh ngaihtuahna chu a hruai peng nasa in a hah duh mep mep khawp mai. Engtia awm zel tur nge tih chu ka hriatloh em avnagin Sangtei thurawn chu ka la ta ngawt. Ani chuan,

‘’ I nu a nia, ani lo hi chu khawvelah hian  nu tia koh tur I nei tawh dawn lo. Hetia a damloh lai pjei hi chuan a mamawhna che a sang ngawt ang. Chuvang chuan I zirlai hi chu dah pawimawh ber lo la ka ti. Engemaw palh pawh awm se nakina I inchhir loh nan ka hrilh sa che aw’’ a lo ti dam thlap mai. Nia, a sawi dik. Ka hriat theih tirh ata ka nu hian min phatsan awm ka la hre miah lova, chu chu sawi loh. Ka damloh chang pawhin min kal hlatsan thei ngai lo zawk a nih kha.chuti a nih chuan tun hun ngei hi a ni dawn lawm ni ka nu tana ka pen chhuah ve hun tur chu, tiin rilru ka siam fel ta sauh sauh. 

Ka pa min hrilh dan in ka nu khawsik chu a sang viau mai a, an mangang chuan kan khaw PHC-ah an lo kalpui ringawt hi a niawm e. A  damloh thu ka hriat atanga ni 3 ral hnuah chuan keipawh mahni khaw lam pan in ka kawhchhuak ve thei ta hram a. 

Kan khua ka han thleng a, inchhung ka lut thut mai chu ka chhungte an meng phar nasa. Ka haw tur thu ka hrilh lawk miau lo a tin ni. Ka hmuh tum angin thil lah chu ka han hmu miahlo bawk a, ka haw chhan ber ka nu lah chu damlo in natna khum alo bel reng dawn emaw tih laiin sitting-roomah chuan alo thu liau mai si. Ka hmel a hmuh rual te khan a la hlim em em zui a. min lo kuah nghal chung thei.

‘’ Awi! Ka fapa alo haw a nih hi’’ 

Kei lah chuan makti zeta amah en chung hian, 

‘’ Nu, I damlo nâ viau emaw ka lo tia, mahse hei, I that hmel phian si hi a, eng nge thil awmzia?’’ 

Ka sawi zawh rualin ka pa chu a lo inrawlh ve vat a.

‘’ A,, nia, a tirah kha chuan a khawsik kha a sang ve angreng lutuk a, a ngaihthat thlakloh em ami tiin kan han inentir mawle. Mahse, Pathian zarah doctor ten ‘khawsik satliah a ni e’ an lo ti hlauh mai a, tunah tak phei chuan hei kan dam tawh lutuk e. Ilo haw buai duh kher kher a, I zirna in a tawrh phah te pawh a hlauhawm . A theih chuan naktukah chhukthla leh nghal mai la a tha ang’’  alo ti zung zung. A sawi zawh rualin ka nu hlim hmel chu a rawn inthlak danglam nghal vek a, ka pa melh ran ran pah chuan,

‘’ Chutiang chung chung tur a ni lo. Hei tunah a rawn thleng ve chauh a ni a, iti awmang lo em mai thin a. a pi leh pute kan sawm anga, chaw eikhawm rawt ka duh. A rawn haw khât nasa leh mai dawn si a tiraw Bawiha’’ tih pahin ka ban chu a chelh nghet sauh sauh a. kei ve thung chuan sawi tur reng reng hi ka hre tawh lo a ni. An khawsak dan vel chu min tihder ni tlata hriatna te ka han nei leh ren rawn thin a, mahse, ngaihtuah zui duh ta lo in thudang kan sawi chhunzawm ta zawk a ni.

Chutia ka haw chhan ber ka nu a lo am that leh tak viau si ah chuan tiin chhungkaw chaw eikhawm kan neih hnu chawlhkar khatna chiah ah Aizawl pan in ka chhuk leh ta a nih kha.

‘’ Tunlai chu Ruatfela hian chet a rawn thawh thar leh riau mai a, ka ning takzet’’  Sangtei hmel chu ka en nghal zawk.Mit Meng dur khup chung hian min lo melh ve reng nia.

‘’ Chuti maw? ‘’ ka ti zawi ta sup a. 

‘’ Aw, I haw chhung zawk pawh khan min rawn be buai reng a, ka class bang te hi min lo châng thin bawk. Hrilh loh che hi ka tum viau na in, I hriat ve a tha zawk in ka hria a ni’’ tiin hnuailam melh chuan a kun zui ta daih a. kei chu a bulhnaiah tawlh zui leh hretin a darah chuan dimte hian ka han kuah nghal bawk a. 

‘’ Tih dan kan ngaihtuah dawn nia, lo fimkhur phawt la’’ tiin ka hnem ve mial mial. 

A nihna takah chuan ka lawm miahlo, lawmna tur thil engmag lah a awm bawk heklo. Ni e, Ruatfela hian class kan țan tirh atang Sangtei hi alo beisei tawh tih kan hria alawm. Mahse, khatihlai kha chuan ka ta ala ni miau lova, ka hauh bur thei lo a ni mai. Chuvang taka ngawi reng thin pawh kha ka ni e. Tunah chuan thil a danglam vek tawh a, Sangtei nen kan inkawp chungchang vel pawh a hrechiang ve fu tawh chuan ka hria asin le. Engtia min tihbuai chu chak tlat nge a nih le aw? Inhmuhsitna nge inthâm lohna ? Keimah leh keimah chu inngaihtuah thinrim in ka insehruh nasa ta mai.

A tukah chuan class kan luh rual rualin Ruatfela chu ka zawng kual nghal ruai ta mai a, ka hmu har lem lo bawk. Kilkhatah hian a thian mipa leh hmeichhia, tawrhhlelhawm hmel zet zet ho nen chuan an lo ding chu niin. Ka hmuh rual rual chuan hlauhna engmah ka nei tawh lo a ni chek ang chu, a awmna lam pan in ka tleh phei nghal buan buan. A hming ngei mai chuan ka au nghek nghek bawk. 

‘’ LALRUATFEL! Zawnga, hetah hian lo awm reng che chuan’’ tih leh a hmaia hnek chu ka rual ta nghal a. A bulhnaia awm te leh min lo hmu ve tu hmeichhe tam zawk chu an lo au nghal țhat bawk. A biang ka hnekna dawm vung vung pah chuan a rawn hawichhuak ve leh a, a kamsir te chu a lo ve ser ser mai.

‘’ Ve thla rawk che chuan! Engvanga min rawn hnek ve ngawt ne I nih a? I duh ve deuh emni anng thingtlang pa?’’ tih leh mi rawn khawih let ve chu a tum nghal uaih uaih a, mahse, rang tak hian a thiante chuan an lo dawm bet vat.  kei pawhin han khawih zui tumna em em ka nei tawh chuang lo.

‘’ Hre rawh! Tun chinah chuan ka bialnu hi lo be buai ve tawh suh ang che. Ilo tibuai leh tih ka hriat rual in eng ang mihring nge ka nih chiah tih hi I hre fiah tawh dawn a nia. Hrereng rawh’’ ka han tih leh khar khar hnu chuan Ruatfela hmelah erawh zamna chhetemah ka hmu chuang hauh lova, rum zeta min lo melh let ve chung hian, a kamsir pilh te chu a han tuai leh zeuh phawt a.

‘’ Huh! Ni rawh se’’ a ti duh leh nia. Ka khawih nawn leh sak chak lutuk chu ka za zek zek thei a, mahse, Sangtei min rawn pawh sawnna avang chuan ka insum leh thei hram.

‘’ Khatiang khan I che buan buan a ni tih hria ila chu, eng thil mah kha ka hrilh hauh lovang che. Iti awmang lo hle a ni Mawizual! Min ti zak lutuk’’  a hmela lungawi lohna nasa lutuk awm chu ka hmuh hmaih hauh lo. Mahse, ka bialnu a ni a, ka hmangaih bawk a, mipa ka nihna ang in ka che chhuak ve nimai hian ka Inhria. A zak hle dawn a ni tih chu hre tho mahila ka insum hman meuh lo a ni a, nia, ka thiamloh vek alawm. Mahse, ka thiamloh hulhual erawh a niin ka hre bik chuang hauh lo. Nge ni vei, mi bialnu tih hriatsa reng pawh a lo biak ve chhen ni. A phu tawk a hmu angah inngai hmiah rawh se.

Awle, hun te pawh chelh din rualloh in an liam ve zel a, Sangtei nena kan inkar pawhin ziaawm lam chu a pan ve hret hret. Tin, Ruatfela pawh kha a hmel hmuh tur  a tam lo sawtin, class chu a rawn attend tha tawh lo hle a, a ruk tak chuan keimah vang a nih rinna ka neih deuh tlat avangin nuamlo chu ka ti ve hlek. Mahse, a lehlam zawng erawh chuan a thawventhlak huai tho.

2nd semester ka zir kumah chiah ka nu thatloh thu bawk chuan min rawn tlakbuak leh ta a. min ti hamhaih thin takzet. Ka zirlaiah chuan rilru pe thei tawh heklo, kan khuaah han haw chho lehin, ka rinai daih hian ka nu hu alo na phian mai a, kan khaw damdawiin neih ve chhun PHC ah chuan enkawl dan awm chhunzawm tawh heklo, hmunpui Aizawl chu kan panpui ta ngawt zawk a ni. 

Aizawlah chuan doctor leh thawktu angte an felin, kan chungah pawh an lo tha em em a, ka nu pawh test chi hrang hrang an enih sak hnuin, damdawiin chu a luahlum ve phawt a țul thu chu min hrilh ta a ni. 

Damdawiina kan awm chhung zawng pawh hian Sangtei kha a rawn kal awl lova, ka chhungte pawhin an ngaina in, ka nu phei chuan Pathian hriatpuina thlapa innei vat turin min lo nawr ru deuh chhen. Mahse, tihian kei lah chu zirlai pawh zir zo thei lovin ka la thep kual vel mek chu a ni si a, enbtinnge nupui fanau ka chawm ang. A lehlamah chuan ni e, ka nu leh pa te damthat lai ngeia nupui fanau neih ve hman te chu ka duh lutuk. Um,, Pathian remruatah innghat phawt mai the ang.

A thla tel tehmeuh damdawiina kan awm hnu chuan keini pawh kan chhuak thei dawn ta. Hetihlai hian ka nu hmel pawh hmuh a nuam leh sawt tawh hle a, hma a sawn chakin a titi siam siam reng a, a bikin kei chu min ngai em em reng a, a bulhnaia ka awmloh hlek tawh chuan ka hming lamin a au ruai mai thin. 

‘’ Mama, inu hian chuap cancer a lo vei reng a! Tawrh thiam hram hram tum rawh aw’’

Chu thu ka pa in min hrilh ni chuan ka tliak vek nimai hian ka hria. Ka bula țhu ka unaute erawh hi chuan a hma daih atang engkim an lo hre lawk vek tawh tih hriat tak hian an hmelah danglamna em em a awm tawh lova, keimah ber chu min lo hrilh hre ve ngam lo zawk hi a lo ni. Nâ ka va han ti tak em. Chutah, ka pa thu ngui ngiai mai chu va en kar pah hian,

‘’ Pa, chu thu chu engtikah nge inhriat a? Tunah chauh hian engvanga min hrilh hre ve nge innih le. ‘’  ka unaute hmel pawh chu lungawi lem lo tak hian ka en kual [ah ruai bawk. Anni thung chuan an mittui tla tur hru fap fap chung in a khat tawk hian an insut ri leh tliar tliar thin a. H thil hi ka tuar thiam dawn lo hle tih chu hre mahse, ka lawm thei thlawt lo a ni. Chutah, ka pa bawk chuan inthlahrun hmel zeta min rawn melh zuk chung hian,

‘’ Mama, hemi chungchang hi chu lawm taka kan pawm thiam a ngai a nia aw. Inu hian rei tak min dampui tawh lo maithei. Doctor pawh khan a theih chin chin chu mahni in lama inenkawl tur leh, a tha thei ang bera kan enkawl a, kan duat a țul zia thu hi min hrilh awllo a ni. Pathian remruat hi kan tan chuan dan theih ni mawlh si hek lo le’’ a rawn tih leh chuan ka tho chhuak hluai a, ka nu awmna lamah tlanphei zuiin a kut chu ka vawnsak vat a, ka țah khum ta hawm hawm mai a nih kha. Ka insum buai hman tawh hlawllo a ni e. 

‘’ Nu, ka tihpalh. I natna te hre lova hun rei tak kalo awm ve mai mai avang hian min ngaidam rawh aw. I tawrh hi a na ka ti em mai’’ ti chhuakin ka țap bawrh bawrh reng a, ka nu pawh chuan insum a tum biklo, alo inhnit ri ve hlap hlap reng mai. Mahse, rei mawi tawk chutia kan awm hnuah chuan ka lu ah rawn dawm in, aw nem dam thlap hian,

‘’ Mama, ka fapa, ka natna ve mai mai te avang hian intilunghnur duh miah suh u. Hetiang tuar tlaka min ruattu Pathian hmaah hian lawmthu sawi ka bang ngai lo asin! Tawngtai tam la, I thinlung a dam fel hma chu tawngtai thin rawh’’ min lo ti let thung. Ni e, mihringte hi thi leh  tura duan kan ni a, boral leh vek tur kan ni. Mahse, ti nge ka nu chungah kher hetiang thil hi a thlen bik ka ti thin. Nu tha tak niin a fate min hmangaih em em a, khawi kipah pawh awm mahila min ngaihtuah abang chuang lo. Chutihlaiin keini a fate thung hi chuan a hmangaihna kha akn lo chhiar thiam ngailo fo va, a hlut thin zia te pawh kan hmu thiam hek lo. Ka nu, ka tan bik hian I hlu zual em em a, ka unaute ai pawh hian I mi hmangaihna leh duhsakna kha ka dawng hnem fal thin bik niin ka hre fo. Ka nu nih hi I zak ngai lova, I fapa laktlak loh tak ka nihna pawh hi zahpui a hnekin, mi bulah te chhuang takin ilo sawi fo thin zawk. Nu, ka va han hmangaih tak che em.

Hetiang hi kan dinhmun a lo nih tak si-ah chuan kei chu khawiahmah ka peng hrang thei tawh lova. Ka duh bawk heklo. Unau hi pathum niin, ka nau te pahnih hian nupui pasal neiin, inhrang an chang ve ve tawh bawk si nen, ka nu hi chu ka kut niin ka hre ve tlat a, ka enkawl turah ka dah hmiah bawk. Chu chu ka chanvo diktak pawh a ni e. Tichuan, zirlai pawh chhunzawm tawh lo in kan khuaah chuan ka thawh theih ang ang  chu ka thawk chho ve țan a,  vawk panga vel vulh ve in, ar pawh thahnem tham fe chu ka vulh tel nghe nghe. Chutiang chuan thahnemngai taka thawk chho ve bek bekin, Pathian leh ka nu lh pa te min tawngtaisak zarah  ka eizawnna eng pawh mai chu ka tluanpui  em em zel a, fakna țawngka pawhnise ka phuloh In ka dawng tam narawh e. mahse, hetia ka hlawhtlinn hmel ka tawn chhoh lai tak hian sualin min bei ve ta tlat mai a, thawkkhatlai atang khan zu han tem ve zeuh zeuh chu ka ching thar ta tlat. A bultanna ah chuan ka chhungte hian an hre miah lova, ka lo la in thiam ve bawk thin nen , ka rui buai ngai lo. Marawhchu, zu hi mi mawl apiangah a thawk na an tih ang deuhin han in ve reng takah chuan atira kan dose ang ngawt kha alo thei tawh awzawng silova, ka rui thiam lo tulh tulh. Karlovah ka chhungte pawh chuan zu ka in thin tih chu an hre ta chiah bawk.

Zan khat ka leng chhuak pawh Sangtei chawlh hmanga rawn haw nen chuan kan inru ve thawr mai a, ruih nawi laia thil tih mahnise hei kher hi chu ka inchhir lem lo khawp mai. Tin, kan chhungte ve ve pawhin buaina an nei hran lo bawk. Chutihlaiin, keimah ber chu ka buaithlak țan a, ka zu in thin mawlh chu thlah ka la tum lo tlat. Ka nupuiin min zilh awl lova, ka nu damlo mittui chu ka ti tla hnem in, ka pa kut min thlakna pawh ka tawng ta zeuh zeuh mai. Kan nu chuan a tawrh rei peihloh thu sawia min chhuahsan a tum laiin nau thla 2 mi a lo pai ve  leh tawh si a, Pathian remtuat dan a ni a nge, keipawh chuan zawi zawiin zu chu thlah ka tum ve ta zawk a ni. A bultanna ah chuan harsa ka ti a, hrehawm pawh ka ti thei ngat ngat hle. Mahse, Pathian hi a tha em a, a tawpah zawng, sual thil tihtheihna chu hneh a awmin zu bawih ata chu khai chhuah ka ni ta. Khatih hunlaia ka chhungte hlim hmel hmuh han nawm zia leh that zia mawlh mai kha. Hmuh nawn fo mai hi ka va han duh tehreng em. 

Ka nupui nau neih thla niin, a țuah ve tawh fu a, a sehsam țan tawh hial mai. Hetihlai hian kei chuan in lamah ka ranvulh te leh ka nu leh kan nu mawlh chu enkawl kawpin ve thin hle a, kei anga mipa buai hi an tam lo hial ang ka ti thin. Mahse, vanneihthlak kan ti dawn nge, ka nu chuan a hun tawp a hnai tih inhria in khualkhuaa chhungkhat lainate chahkhawmin, hun buatsaih a duh thu chu a sawi ta mauh mai a, ka buai phili thin lutuk pawh chu min chhawk zangkhai thei hle. Hetihlai hian sawi leh sawi hnu, ka nu chu a natna ten an eiral mek a, hriatchhuah a nih hunlai khan cancer stage sang tak la ni hran lo mahse, doctor te zawkin tihdam dan a awm lo an tih miau avangin tihian mahni in lamah kan inenkawl chho ta kha ania. Pathian zarah rei tak min dampui leh a, a khawsik leh natna hrang hrangte hian tlakbuak reh thei lo mahse, nu kan la nei hrim hrim hi a thlamuanthlak in, kei tak phei chu upa ber e ti lo hian ka pangchan a reh hleithei lova, ka nupui kiangah aiin ka nu natna khuma mu mek bulah hian la vuivaina thu pawh ka thlen ngun zawk hial ta ve ang. Chuti khawp chuan ka nu hi ka dah sang a, ka hmangaihna tihlan ve dan te hi a duhkhawp chang dawn hauh lo mahse, kei chuan theihtawp chhuah zel ka tum thung a ni. 

‘’ Zuala, ka pum a na lutuk. Tho the. Hei, harh rawh’’ min ti sar sar thawmah chuan ka meng chhuak deuh suar suar a, ka vai ruai mai. Chutah, ka bula mu mek ka nupui chuan tal sawt sawt paha min rawn nghawk leh sawk chung hian,

‘’ I harh em? A na lutuk a nia’’ rawn ti leh nghekin kei chu ka inbengkang zawk a. A hmel ka han en chian nak chuan thlan hian a lo bual huh dup tawh tih ka hre thei. Khum atanga chhukthlak sawk sawk pah chuan kawrlum te ha tha leh te te in, ka nu te room-ah ka tlan lut nghal a. chanchin va hrilh leh thuak thuakin ka nupui chu motor-ah ka pawm lut vat. Kan khaw damdawiin panin kan tlan zui nghal vang vang a ni.

Vanneihthlak takin hemi zan la la hian ka nupui chuan kg 4 leh gram 200 a rit fapa min hrinsak a, ka lawm lutuk kha ka mittui a tla hial. Tin, amah pawh a inhliam lem lo leh harsatna hranpa a nei lo lehzel te chuan min tilawm a, Pathian thatzia hi ka ti lo thei lo a ni. 

A tuk zingah chhuahtir nghal kan ni a. in kan han thleng thla chu ka nu pawh rei tak hnuah thutkhawmna lamah chuan a hmel kan hmu ve leh thei ta. Sofa pakhat chungah chuan felfai at hian alo țhu ve a, kan hmel a hmuh rual rual chuan a hmelah pawh lawmna chhiarsen loh a hmuh theih nghal ngeh nghe. A thlakhlelh em em naute chu pawm tir ve in, a tha lah chu a chak lo em em mai si a, a khur ru der der tih pawh kan hrereng. Mahse, ka pa min hrilhruk dan takah

‘ He hun a nghahhlelh em avang hian zankhua in a mu hleithei tawh lova, khua a nghak var țhak’’ a tih avang leh tun lo ji chu naute hmel hmuh chianna hun leh pawm theihna hun anei tawh kher lo maithei tih hria in tihian, hmuh nuam lem lo viau mahse, kan han pawm luih tir ta a ni. Tin, ka unaute pahnih hian fa an nei ve ve tawh a, ka fapa ang em ema ka nu in a hmuhchak leh thlakhlelh hi ka hre bik chuang lo. Ka nu hi ka tan a hlu ber ang bawk in, a tan pawh hian ka lo hlu ve hle a ni tih ka hriat belh bawk. Chu ni chu hlim leh lawm takin hmang ral mahila, a tuk khawvar ruala min lo hmuaktu thil te chuan nun khua ava han ti hnim in, lung ava ti zing zi em. 

Tuk dang ang bawk in khua a rawn var leh a, ni dang ang bawk in keini chhung pawh panhngai takin kan tho ve leh mai. Mahse, ka nu thung chuan tukthuan a ei chak loh thu sawiin zingkar atang a khuh barh barh reng mai a, a khawsik a sang hle bawk. Chutiang chu kan boruak a nih leh tak si ah chuan keipawh tukthuan eikham rual rual hian ka nu bulah ka tap chawt hi a nimai a, a taksa te chu tuilum nena dehsak in ka titi pui reng bawk a, hemi ni hi chuan min chhawn tha peih meuh lo thung. Chutiang renga awm chy tha ka tihloh avangin damdawiin pan mai ka han rawt na a, min lo hnial fithla țhak thung. Chutah, chau tih hriat tak leh khuh barh barh chung bawk hian,

‘’ Damdawiin pan chu a țul lovang. Ka tha e. Mama, I unaute bia la, chhungkua ko khawm rawh u. chuan e, ka tupa thar kha ka  bulah hian rawn muttir ta che u. ka ngai em mai’’ a tih tak tlat siah chuan ka fapa pawh chu a bul maiah a pang dep chuan kan mut tir ve ta a. engtin phei chuan lo ti hleithei tawh lo mahse, a bulah a tupa a mu ve tih a hriat rual khan a hmelah hahdamna kan hmu a, kan thawkpui huai thei. Tichuan, chhun lai lo niin, ka nu pawh a tupa nen tui tih hmel tak chuan an la muhil barh barh. A ziaawm dawn ta nia kan hriat hnu tlai dar 3 velah chuan a muhil lai chu rawn țhangharh zawkin fiah kel kawl fe mai hian Bawng thin kan a ei chak thu a rawn sawi leh ta mai a, rang takin kan makpa chuan bazarah bawng thin lei tur chu ava zawn sak nghal chuk chuk bawk a ni. 

A eitur kan siamsak chhung zawng te pawh chuan zawite te hian eng thu emaw a sawi pah mial mial reng a, keini a chhung leh kua te hi Pathian thu min hrilh in, thlamuanna thuchah a sawi ni ber hian ka hria. A hmelah khan thlaphanna leh lungngaihna reng reng hmuh tur a awm lova, a hlim a ni. Ni e, ka nu kha a thla a muang hliah hliah a ni. 

‘’ Nu, hei le, I ei chak em em bawng thin chu han ei tawh ta che’’ tia ka farnu in rawn kaihthawha tum lai chuan ka nu chu muhil nghet tak ang mai hian a mit alo chhing reng tawh a, a taksa te lah chu a zawi ngiai mai bawk si. A awm dan chu a diklo tih hria in keini ho pawh kan phe nghal sang sang a, umm, ka nu hian a tawpah zawng min peihlohsan ta a ni e. A kal tawh. Pathian thu leh thu tha tinreng min fah sep sep chung khan a Pathian tawk turin min lo kalsan reng a lo ni. A bula thu reng ka nihna ah chutianga a nunna a tawp ta tih ka hriat rual chuan khum bawhin ka țap chhuak zui hawk hawk a, ka phal thei thawt lo a ni. Ni e, a natna kha a na em em a, nu tuarchhel ve thin tak tan pawh chung chen chen tawrh atan chuan a na in a rei lua a ni e. Na tak tuarin kha cancer chimawm zet khan ei ral mek mahse a na tuar lai hmel kha kan hmuh ve a duh ngai lova, hmel hlim leh hmuh nuam zawk a lanchhuahtir hram hram thin. Tihian a hnuk a chah dawn leh hunah takngial pawh hmel hmuh hrehawm min hmuh tir lovin a liam chu a ni si a, ka va han chhuang tehlul em! Nu ropui tak a ni! 

Ka nu ruang chu tlaivarpui tur a nih angin thenawm khawveng leh thalai tlawmngai rual tlaivar tur ten kan in chu an rawn pan khawm ta sap sap a, hetihlai hian kei chu ka taksa a chauh deuh avangin inhnuai kudam lamah reilote chhung tal zu chhin lawk ka duh a tiin ka chhukthla chhut chhut a. khum pakhat kan dah chungah chuan engkhaw sawi set set lo hian ka thal thla ngahl tawp. Mahse, thawm ka hriat leh rih avang chuan ka mu lai chu thochhuak nghal in ka hma lawkah ka pa chu a lo ding reng tih ka va hmu nghal. A țahna lamah a mit pawh a bui lâk tawh a, a meng sen rum mai bawk. Ka khawngaih thin mange. Chutah, ka pa chuan aw zawi leh fiah fai tak si hian,

‘’ Mama, inu hun tawpah hian tawmbo daih lo la ka va han ti em. A nih loh chuan nakinah inchhir in atan hun ilo pe tlem lutuk kha nangmah leh nangmah ila indem zawk ang’’ a rawn tih chuan ka lo hawi buai deuh hû. Zawimuanga ka thutna lam rawn pan chhut chhut pah hian ka bulah a rawn thu thla ve nghal a. A thaw zui leh hawk bawk. 

‘’ Mama, inu hi nangmah hringtu che inu diktak a nilo asin!’’ 

Chu thu zet chuan min  va han deng chiang tak em. Rawn sawichhuaktu ka pa hmel chu ka va melh deuh kawk bawk. Chutah, aw khur hlak hlak chung in kei chuan,

‘’ Pa, fiamthu I thawh emni? A hun lo em mai aw’’ ka tih sup hnu chuan tihian a rawn sawifah leh ta a. 

  ‘’ Nausen thla li mi I nihlai khan I nu diktak zawk chuan tlanbosan che in, kan pafa hian kalsan leh hnuchhawn kan lo ni tawh a, chutihlai chuan tuna inu hi kan thenawm nula pangngai ve mai ala ni bawk. Kan pafa chanchin lungchhiatthlak tak kha lo hre ve in nang hi a lainat ta em em che a, a hmangaih hluah hluah che ni ber in kan hria. A enkawl zui chawt che a, kei lah ka hna vanga chhuah fo ka lo țul ve thin bawk nen. Ka tan chuan kha kha thil lawmawm tak a ni awm e. khatiang na na na chu ani tluka itan mi tha ni thei tur hi an awm tawh lo a ni tih ring in ka nu leh pa te khan min hmehbel chho ta a, tichuan, inu nen hian inngaihzawnna em em pawh hranpa lovin tun hun hi kan lo thleng thei ta a ni. Mahse maw Mama, ka inchhir ngai hauh lo. Ani tluka nu tha leh hmangaihna a khat hmeichhia ka lo tawng hi vawikhatmah ka la inchhir chhin eih lo. Nang chauh ni lo hian ka nu leh pa , kei chen khan min hmangaih thiam a, min duat a, min ngaihsak awllo bawk. Tin, nangmah vang hian hmuhsit leh diriamna, tawngkam tha lo tinreng pawh dawng thin mahsela, a tuar a, a tuar zel a, a ngawihsan hmiah a, a tuarchhuak bawk a ni. I theihnghilh loh tur chu I nu khan ama fa hrin te ai mah in a duat in a hmangaih che emaw tih tur a ni thin a, chu chu nangpawh hian sawichhuak kher lo mahla I hriatthiam tho ka ring. Chuvang chuan Mama, tun hun hi inu tana I din ve theih tawp ber leh, a tana I thil tihtheih hnuhnung ber tur a nih ang in tawmbosan lo la ka duh a ni. Tin, naktuk ruang ni ah pawh a ruang bulah ngei han ding la, thuchah tawi nei turin ka duh bawk che. A tan I hlut ang bawk in I nu hi I tan mi ropui leh mi bik a ni a, a hun tawpah hian I tihtheih zawng zawng ti ve la ka duh’’ 

Ka pa thu min hrilh zozaite avang chuan ka khur ru der der tawh a, ka mur chhuak vek thei bawk. Hei vang hi a lo nimaw, mipa naupang mai ka nih lai te khan nuhrawn tia chhaih nawmnah leh ka nu tak zawk chanchin zawh ka nih fo. 

Min hringtu ka nu kha khawiah nge a kal tak a, eng thil nge a tih tak zel tih hi ka hre chhunzawm lo. Hriat lah ka chak bawk hek lo. Pathian hian nu min pe leh dawn pawh nisela, tuna ka nu, ka  nuhrawn ngei mai tihloh hi chu ka thlang bik chuangin ka ring lo ve. Englaipawhin ka tan a ding a, ka hmaah dinchhuah a hreh ngai lova, ka tan chuan nuhrawn mai a nih zia te kha ka hriatchhuah a duh lo bur. Ka damloh changa min tawngtaisaktu, ka tluksawp laia Pathian hnen min thlensak tu, a fa hrin te I pawh a a duhsakna leh hmangaihna min dawn tir tam zawk fo tu ka nu kha nu ropui diktak chu ava han ni si em. 

Ni e, mi nu te angin hna sang a chelh lova, kohhran leh khawtlangah lah nihna lian tak tak a nei heklo. Mahse, ka tan , keima tan ngei hian nunna a ni a, thla 4 mi ka nihlai khan ani hi awmlo ta se fahrah , nu in a tlanbosan leh duhloh tia sawi sup sup theih ka lo ni ve dawn tlat. A mi enkawlna leh hmangaihna azarah tihian nu dang pawh awt hauh lovin kum engemawzat chhung chu ka lo awm ve thei tawh a, a lakah khan lawmthu sawisen loh ka ba a ni e. 

Lalpa, kei misual hian ka nu chungah khan thil tha ka tih tlem em avang leh ka enkawl na nasa zawk a dawm hmanlohna  te avang khan min ngaidam la, ka nu ngaihdamna pawh kha min lo dilsak rawh aw. A natna hrehawm takte pawh kha phelhsak in a taksa derdep tak mai te kha I kut tha chak khan duat takin lo kuangkuah ve la, chu chu ka nu tana ka dilsak theih hnuhnung ber a ni tawh mai si a. 

***     ****      ****      ****       ***       ****      ****      ****     ****     *****